Voor veel jongeren is de puberteit onlosmakelijk verbonden met acne. Puistjes kunnen heel vervelend zijn en hun dagelijks leven vergallen. Gelukkig valt acne efficiënt te behandelen.

Acne

Acne is een ontstekingsziekte van de huid, die wordt veroorzaakt door een verhoogde productie van talg en een versnelde verwijdering van dode huidcellen. Acne steekt de kop op tijdens de puberteit, precies door de hormonale veranderingen die eigen zijn aan de puberteit, meer bepaald door het verhoogde testosterongehalte in het organisme.

Er zijn verschillende types acne, die telkens andere letsels veroorzaken:

Acne vulgaris

Het kanaal dat de talg naar de oppervlakte van de huid brengt, raakt verstopt. Dat komt doordat er te veel en te dikke talg wordt afgescheiden en doordat de uitgang van de talgklier verstopt raakt met dode huidcellen. Die verstopping veroorzaakt witte en zwarte puntjes (mee-eters). Ook een vette huid en wijdere poriën liggen aan de basis van acne vulgaris.

Inflammatoire acne

Een bacterie die van nature in de talgklieren zit (de Propionibacterium acnes), is talrijk aanwezig in de witte puntjes. Wanneer de talgklier infecteert, barst ze open. De inhoud, die door die bacterie irriteert, verspreidt zich onder de huid en veroorzaakt een ontsteking. Het gevolg? Rode en/of etterende puisten.

Cystische acne

Slecht of niet behandelde ontstekingsletsels veroorzaken een nog intensere ontsteking, wat cystes en zelfs abcessen tot gevolg kan hebben. Dit soort acne laat vaak littekens achter.

Acne komt zowel bij meisjes als jongens voor. Jongens krijgen vaak te maken met een ernstigere vorm van acne. Meisjes krijgen acne in het algemeen dan weer vroeger. Acne houdt ook langer aan bij meisjes dan bij jongens.

Bijschrift : A. Gezond haarzakje / B. Black comedon / C. Witte comedon / D. Ontstekingsacne
1. Epidermis / 2. Dermis / 3. Hypodermis / 4. Haarzakje / 5. Sebaceous klier / 6. Overproductie van talg / 7. Propionibacterium acnes / 8. Ontsteking / 

Hoe behandel je acne?

Hoe je acne precies behandelt, hangt af van het type letsel, maar het verschilt ook van persoon tot persoon (en van de verergerende factoren).

Er bestaan verschillende types lokale behandelingen tegen acne :

  • Crèmes op basis van retinoïden (afgeleiden van vitamine A) gaan in tegen de abnormaal hoge verwijdering van dode huidcellen in de poriën. Ze zijn geschikt voor wie last heeft van mee-eters.
  • Als je daarentegen last hebt van inflammatoire acne, zal de dermatoloog crèmes op basis van benzoylperoxide of lokale antibiotica voorschrijven. Opgepast, bij benzoylperoxide bestaat het risico dat je linnengoed verkleurt. Je gebruikt dus best enkel witte lakens en witte handdoeken.

Er bestaan ook orale behandelingen

Die behandelingen zijn aangewezen voor ernstige vormen van acne of als lokale behandelingen niet doeltreffend genoeg zijn. Soms worden orale behandelingen gecombineerd met lokale behandelingen.
  • Oraal toe te dienen antibiotica zijn geschikt voor ernstige vormen van acne met veel ontstekingsletsels. Ze worden altijd gecombineerd met een lokale behandeling.
  • Isotretinoïne, een afgeleid product van vitamine A, gaat de vorming van mee-eters tegen, maar bezit ook anti-ontstekingseigenschappen. Isotretinoïne heeft wel een aantal bijwerkingen. Zorgvuldige medische opvolging is dus geboden.
  • Mondelinge inname van zinkgluconaat is eveneens een optie voor wie last heeft van ernstige acne.
  • Bepaalde (gecombineerde) orale anticonceptiemiddelen kunnen de talgproductie in goede banen leiden en acne doen verminderen.

In de meeste gevallen gaat acne spontaan weg op 18- tot 25-jarige leeftijd, maar als je er op tijd bij bent, kun je die vervelende acne én littekenvorming toch beperken of zelfs vermijden. Het is echter ook mogelijk dat je als volwassene last blijft hebben van acne.

De zon droogt de huid uit en werkt ontstekingsremmend, waardoor onze huid er beter uitziet en de acne als bij wonder afneemt. Toch is de zon niet echt zo’n milde weldoener: door de UV-stralen wordt de epidermis dikker en raken onze poriën verstopt. De zonnige vakantie is nog maar net achter de rug of daar duikt de acne alweer op!

Dr. Thomas Maselis, dermatoloog en voorzitter van Euromelanoma België.

Tips tegen acne

Reinig je huid grondig

Het is erg aanlokkelijk om een vette huid te behandelen met uitdrogende producten op basis van alcohol, maar die hebben net het omgekeerde effect. Ze vallen de buitenste huidlaag, de epidermis, als het ware aan en veroorzaken een huidreactie waarbij de talgproductie nog toeneemt. Gevolg: mogelijk verergert de acne zelfs. Gebruik bij voorkeur een zachte, niet-comedogene wasgel zonder zeep, met een pH-waarde die past bij die van je huid.

Make-up

Make-up kan helpen om imperfecties door acne te verstoppen … op voorwaarde dat je de juiste keuze maakt! Dat betekent: geen olieachtige texturen, geen lichte of niet-comedogene producten. Vergeet niet om elke avond de make-up te verwijderen, zodat je poriën niet verstopt raken door make-upoverblijfselen en zodat de acne niet verergert.

Niet doen dus

Het is vaak verleidelijk om de puistjes uit te duwen. Als je dat doet, loop je veel meer het risico dat de puist langs binnen openbarst en dat je wekenlang een rode plek ziet. Bovendien zet je met een opengebarsten puist de deur wagenwijd open voor bacteriën en verhoog je het risico op bijkomende infecties en littekens. Niet doen dus! Kon je je echt niet bedwingen? Ontsmet de puist dan met steriele kompressen gedrenkt in een ontsmettingsmiddel zonder alcohol.

acne en voeding

Hoewel sommige recente studies klaarblijkelijk een verband aantonen tussen voeding met een hoog glycemisch gehalte (suiker) en acne, is er geen duidelijke samenhang tussen acne en voeding. Bij sommige personen spelen een of meerdere specifieke voedingsstoffen toch een rol, waardoor acne opduikt of verergert. Als dat bij jou het geval is, is het vooral belangrijk om die voedingsstoffen te vinden én te vermijden.
Dit artikel kwam tot stand onder leiding van dr. Thomas Maselis, dermatoloog en voorzitter van Euromelanoma België.
Publicatiedatum: 28-03-2018