AIDS : wat je zeker moet weten

Wat is AIDS?

Aids is de afkorting van het Engelse acquired immune deficiency syndrome, of het verworven immunodeficiëntiesyndroom (=tekortschieten van het afweersysteem). Het is een Seksueel Overdraagbare Infectie, afgekort SOI, die het immuunsysteem (= afweersysteem) aantast..

Ze wordt veroorzaakt door een virus, het HIV of Humaan Immunodeficiëntie Virus. Eens in het lichaam, vernietigt het virus het immuunsysteemzich zodanig dat de zieke helemaal verzwakt geraakt. Ten gevolge daarvan krijgt de patiënt andere ziekten, zogenaamde opportunistische ziekten, waartegen zijn lichaam zich niet meer kan verdedigen. In dit ultieme stadium van de infectie heeft de patiënt “aids” en is zijn levensduur beperkt.

Hoe wordt het HIV overgedragen?

Het HIV wordt overgedragen via geslachtsgemeenschap (vaginale seks, anale seks, orale seks) maar ook door eenvoudig contact van de geslachtsorganen met secreties, bloed en sperma.
Het virus kan ook via het bloed worden overgedragen, door contact met bloedende wonden of bevuild materiaal.

Het risico op overdracht van moeder naar kind geldt over heel het verloop van de zwangerschap, bij de bevalling en tijdens borstvoeding.

Niet behandelde patiënten met een grote hoeveelheid virus in het bloed zijn besmettelijk. Het risico om besmet te worden door een behandelde en onopspoorbare patiënt is uiterst gering.

Welke zijn de oorzaken van AIDS?

Bepaalde personen zijn meer blootgesteld aan het HIV: professionele zorgverleners die in contact komen met bloed, druggebruikers, en personen die veel seks hebben en geen voorzorgsmaatregelen nemen.
Bij wie al een SOI heeft, zal het HIV gemakkelijker binnendringen, via microscopische letsels aan de geslachtsorganen.

Vrouwen lopen een groter risico omdat de zone met slijmvlies die wordt blootgesteld aan het virus groter en kwetsbaarder is dan bij mannen. Bovendien is de concentratie aan virussen in mannelijk sperma groter. Vrouwen zijn ook meer blootgesteld tijdens hun menstruatie, tijdens de zwangerschap, na de bevalling, in de menopauze. Bijkomende risicofactoren zijn het ontbreken van vaginaal smeermiddel en de dunne vaginale wand.

Het miskennen van een SOI wordt ook altijd aangehaald.

Wat zijn de symptomen van seropositiviteid en AIDS?

Je kan seropositief zijn zonder het te weten. De eerste tekens van een besmetting door het HIV virus zijn, zoals trouwens voor tal van SOI, discreet of gewoonweg onzichtbaar.

Enkele voorbijgaande tekens die gelijken op griep, kunnen twee weken na besmetting optreden: koorts, ongewone huiduitslag, spierpijn, diarree, vermoeidheid.

Bij twijfel, moet de minste afwijking, jeuk, abnormaal of slechtriekend verlies, aanleiding zijn voor een raadpleging bij een arts, vooral wanneer de symptomen zich voordoen na onbeschermde seks.

Wat moet je doen?

Bij twijfel moet je vooral contact opnemen met jouw arts of een referentie HIV centrum!Een snelle screeningtest kan via een bloedafname worden uitgevoerd onmiddellijk na de risicovolle seks. Indien de test eerst negatief is, kan het zijn dat hij 2 weken (soms 4 weken) later positief is. De test moet drie maanden later worden gevolgd door een tweede test, om een definitief resultaat te verkrijgen. In afwachting, is totale bescherming vereist.

Bij een positieve test, moet je je seksuele partner(s) verwittigen, hen aanbevelen om zich te laten screenen en de nodige voorzorgsmaatregelen nemen om geen anderen te besmetten.

Drager zijn van het HIV verergert de ernst van andere SOI die dan ook moeilijker te behandelen zijn. Het gelijktijdig opsporen van HIV en andere SOI wordt aangeraden.

Nieuw: HIV-zelftest in de apotheek

Sinds november 2016 kan je in de apotheek zonder medisch voorschrift een HIV-zelftest kopen tegen een prijs van 20 tot 30€.
Deze test laat toe om discreet en met een eenvoudige vingerprik bloed je HIV-satus te testen. Binnen het kwartier heb je het resultaat. Wanneer het resulaat positief is, maak je een afspraak bij een arts voor een bloedafname die het resultaat van de zelftest zal weerleggen of bevestigen.
Belangrijk: wanneer het resultaat negatief is, mag je veronderstellen dat je HIV-negatief bent indien je de voorbije 3 maanden geen risico hebt gelopen.

Hoe behandelen?

Een spoedbehandeling, binnen de 48 uur na een onbeschermde geslachtsgemeenschap met een seropositief persoon, vermindert heel sterk het risico op besmetting, maar niet voor 100%. Hoe vroeger de behandeling, des te efficiënter het resultaat.

Bewezen dragers van het HIV worden behandeld met een antiretrovirale behandeling die de ontwikkeling van de ziekte en het ontstaan van het stadium aids vertraagt door de vermenigvuldiging van het HIV virus af te remmen. We weten vandaag dat deze behandeling ook het risico om het virus over te dragen vermindert.

Andere geneesmiddelen helpen aids-patiënten om de strijd aan te binden tegen de andere ziekten die zich samen kunnen voordoen. Deze behandelingen zijn steeds beter maar jammer genoeg genezen ze niet. Vandaar dat de behandeling levenslang moet worden gevolgd.

Zwangere vrouwen krijgen een behandeling die de overdracht van het virus naar hun kind sterk beperkt (tot minder dan 1% kans).

Er bestaat geen behandeling om aids te genezen.

Wat kan ik preventief doen?

Het gebruik van een condoom bij geslachtsgemeenschap met een besmette en onbehandelde persoon spreekt voor zich (lees ook : Hoe brengt u een condoom (goed) aan?).

Daarnaast neem je best de voorzorgsmaatregelen voor SOI in het algemeen: geen contact met seksuele secreties van een besmette partner, geen injectie- en snuifmateriaal delen met druggebruikers, toiletgerief dat met bloed besmet kan zijn vermijden (scheerapparaat, nagelknipper, schaar, tandenborstel), de steriliteit van materiaal voor tatoeage en piercing natrekken, evenals chirurgisch of tandheelkundig materiaal in landen die niet voorzien zijn van moderne medische infrastructuren.

Regelmatige screening bij risicovolle seks of bij twijfel is ook een manier van preventie.
Mannelijke besnijdenis zou het risico om een besmetting met het HIV op te lopen tijdens heteroseksuele betrekkingen sterk verminderen.