Het maagdenvlies (hymen) is in sommige culturen symbool van maagdelijkheid en roept bij heel wat vrouwen nieuwsgierigheid op. Hoe ziet het eruit? Wanneer scheurt het? Is dat pijnlijk? Focus op dit vliesje tussen de vagina en de vulva.

Wat is het maagdenvlies precies?

De term ‘hymen’ is afkomstig van het Griekse ‘humen’, dat ‘membraan’ (vlies) betekent. Het is een dun membraan aan de ingang van de vaginaopening, tussen de vagina en de vulva (schaamspleet). Het bevat een kleine, min of meer smalle opening om menstruatiebloed en witverlies (leukorroe) door te laten. Merkwaardig feit: dit deel van de vrouwelijke anatomie vervult geen enkele fysiologische rol en heeft dus niet echt nut.


1. Clitoris / 2. Kleine schaamlippen / 3. Plasgaatje / 4. Maagdenvlies / 5. Vagina opening

A. Maagdenvlies      B. Gescheurde maagdenvlies

Verschillende soorten maagdenvliezen

Het maagdenvlies heeft niet zoiets als een standaardanatomie. De opening, elasticiteit en vorm verschillen van vrouw tot vrouw. Sommige vrouwen worden geboren zonder, andere hebben een maagdenvlies dat de vaginaopening volledig blokkeert.

Het hymen kan in het midden een gewone opening hebben waar tal van gaatjes in zitten (cribriform hymen), verdeeld zijn in twee parallelle spleetjes of de vagina bijna volledig blokkeren, wat bijvoorbeeld het gebruik van tampons bemoeilijkt. Andere, zogenaamde rekbare maagdenvliezen zijn dan weer heel elastisch en kunnen uitzetten zonder te scheuren.

Wanneer en hoe scheurt een maagdenvlies?

Het maagdenvlies scheurt meestal tijdens het eerste seksuele contact of bij masturbatie met een groot voorwerp, een seksspeeltje (dildo) bijvoorbeeld. Een vinger of tampon in de vagina stoppen, volstaat meestal niet om het te doen scheuren, in tegenstelling tot de menstruatiecup, die een groter risico op scheuren inhoudt.

In veel zeldzamer gevallen kan het scheuren zonder penetratie, tijdens het beoefenen van sporten zoals paardrijden, fietsen of klassieke dans.

Is dat pijnlijk?

Het scheuren van het maagdenvlies kan min of meer pijnlijk zijn, afhankelijk van zijn elasticiteit (hoewel het ongemak en de pijn bij het eerste seksuele contact vaak meer te maken hebben met de onervarenheid van beide partners en de onvoldoende bevochtiging van de slijmvliezen bij de penetratie).

Verder zijn sommige maagdenvliezen sterker doorbloed dan andere (met andere woorden: ze bevatten meer bloedvaten). Dat verklaart waarom sommige vrouwen bloeden als hun maagdenvlies scheurt en andere niet. Een soepel hymen zal doorgaans minder snel bloeden.

In sommige culturen is een intact maagdenvlies symbool van maagdelijkheid. Het klopt echter niet dat maagdelijke vrouwen altijd een intact maagdenvlies hebben en omgekeerd: sommige maagdenvliezen scheuren ook zonder penetratie, terwijl andere nooit scheuren.

Dr Millie Marin Ponce, gynaecologe-verloskundige in de Universitaire Ziekenhuizen Saint-Luc

Kan een maagdenvlies gereconstrueerd worden?

De ingreep waarbij een gescheurd maagdenvlies hersteld wordt, wordt hymenoplastie genoemd. Vrouwen kunnen allerlei redenen hebben om deze esthetische ingreep te laten uitvoeren: omdat ze een intact maagdenvlies willen vóór het huwelijk, het willen laten herstellen na een trauma (verkrachting bijvoorbeeld), een stukgelopen relatie fysiologisch willen laten ‘uitwissen’… Een gereconstrueerd maagdenvlies blijft intact tot aan de volgende seksuele betrekking.

Omgekeerd hebben sommige vrouwen een te nauw (of zelfs volledig gesloten) maagdenvlies, waardoor er geen menstruatiebloed doorkan, ze geen tampon kunnen inbrengen of last hebben tijdens het vrijen. Een hymenotomie is een kleine ingreep waarbij er een opening gemaakt wordt in het hymen of de bestaande opening vergroot wordt.

Dit artikel kwam tot stand onder leiding van dr. Millie Marin Ponce, gynaecologe-verloskundige in de Universitaire Ziekenhuizen Saint-Luc
Date de publication : 24-05-2017