Alles over episiotomie

Wat is een episiotomie?

Een episiotomie is een chirurgische handeling waarbij men tijdens de bevalling met behulp van een schaar een kleine insnijding van enkele centimeter lang maakt in het vaginale slijmvlies. Deze insnijding gaat door de oppervlakkige spieren van het perineum om een volledige en complexe doorscheuring te voorkomen die vooral de anale sluitspier kan kwetsen. In België kreeg 35% van de vrouwen tijdens de bevalling een episiotomie (cijfers uit 2014) en gemiddeld één vrouw die voor het eerst bevalt op de twee moet deze chirurgische handeling ondergaan.

Hoe verloopt een episiotomie?

Een episiotomie wordt uitgevoerd wanneer het hoofdje van de baby zichtbaar is en tijdens een contractie. De gynaecoloog of de vroedvrouw, die een opleiding genoot in deze chirurgische handeling, maakt met een schaar een insnijding in de vaginawand. Deze insnijding kan mediaan zijn (louter verticaal) of mediolateraal, zoals tegenwoordig meestal het geval is. De toekomstige moeder krijgt op voorhand plaatselijke verdoving toegediend als ze nog geen epidurale kreeg. Ze voelt dus de pijn van de knip niet.

Waarom past men een episiotomie toe?

Een episiotomie is voorbehouden voor specifieke situaties om het risico op een ernstige of complexe scheur van het perineum te verminderen. Deze natuurlijke doorscheuring kan immers tot heel wat complicaties leiden na de bevalling, zoals een aantasting van de anale sluitspier en de spieren van de urinewegen, anale of urinaire incontinentie, enz.

In welke gevallen is een episiotomie aangewezen?

Er bestaan duidelijke indicaties voor deze chirurgische handeling:

• De baby ziet af: wanneer de baby duidelijk lijdt, moet men de uitdrijving versnellen door oxytocine toe te dienen. Het perineum krijgt dan niet de tijd om op natuurlijke wijze uit te zetten. Om de geboorte te versnellen, is een episiotomie aangewezen.
• Het zal een moeilijke bevalling worden, bijvoorbeeld omdat het een grote baby is: als de arbeid onvoldoende vordert doordat het hoofdje van de baby te groot is, wordt een episiotomie toegediend om plaats te maken.
• De gynaecoloog moet bijzondere maatregelen treffen: bij tangverlossingen of als er andere instrumenten nodig zijn, kan een episiotomie noodzakelijk zijn.

Hechten en genezing

Na het uitdrijven van de baby en de placenta hecht de arts of de vroedvrouw de vagina, de spier en de huid die doorgesneden werden om voor een goede wondgenezing te zorgen. Meestal volstaan daarbij 3 tot 4 hechtingen. Tijdens de 24 uur na de bevalling geneest de ingesneden zone heel snel dankzij de werking van de hormonen. De wonde blijft vaak enkele dagen pijnlijk. Enkel wat kleine zorgen en lokale hygiëne zijn noodzakelijk om infecties te vermijden. Zonder infecties of complicaties moet u rekenen op 3 tot 4 weken voor een volledige genezing. Daarna kan de zone nog enkele maanden gevoelig blijven.

Kan men een episiotomie vermijden?

U kunt nooit 100% zeker zijn dat u geen episiotomie zult ondergaan tijdens uw bevalling. De context beïnvloedt de beslissing van de verloskundige. U kunt uw perineum wel maximaal voorbereiden op de bevalling dankzij specifieke massagetechnieken.

Perineummassages vormen geen garantie op een bevalling zonder episiotomie, maar ze maken het perineum wel soepeler en zorgen voor een goede rekbaarheid. Als u bang blijft, praat u er best tijdig over met uw gynaecoloog. Hij of zij geeft u graag alle nodige informatie en stelt u gerust.