Baarmoederfibroom
Verschillende soorten fibromen
Fibromen zijn goedaardige (niet-cancereuze) tumoren die zich ontwikkelen in de baarmoederwand. Hun aantal en hun ligging kunnen verschillen van vrouw tot vrouw, net als hun grootte (van een paar millimeter tot verschillende centimeters).
Er bestaan 3 types fibromen:
- intramurale fibromen (het meest voorkomende type) bevinden zich in het myometrium (de binnenste laag van de baarmoederwand),
- subsereuze fibromen groeien aan de buitenkant van de baarmoeder,
- submuceuze of endocavitaire fibromen zijn zeldzamer en groeien onder het endometrium (baarmoederslijmvlies); ze kunnen in dat geval een bepaald gedeelte van de baarmoederholte in beslag nemen.
Bijschrift: 1. Baarmoeder/ 2. Myomètre / 3. Vagina / 4. Intramurale fibromen / 5. Subsereuze fibromen / 6. Submuceuze fibromen
Baarmoederfibroom: welke oorzaken?
Baarmoederfibroom is een frequente aandoening die vooral vrouwen treft vanaf 30 jaar. Naar schatting 30 tot 50% van alle vrouwen boven de 30 worden erdoor getroffen1, en dit percentage neemt toe met de leeftijd. De oorzaak is nog altijd onduidelijk, maar het staat wel vast dat verschillende risicofactoren hun groei bevorderen:
- antecedenten bij eerstegraadsverwanten (moeder, zus);
- etnische afkomst: fibromen komen vaker voor bij Afro-Amerikaanse vrouwen. Hun fibromen zijn vaak groter en talrijker, en verschijnen op jongere leeftijd;
- hormonale schommelingen: geslachtshormonen (oestrogenen en progesteron) spelen een rol bij de groei van fibromen. Die ontstaan dus niet vóór de puberteit en stoppen vaak met groeien vanaf de menopauze. Zwangerschap is een uitlokkende factor voor het ontstaan en/of de groei van fibromen;
- overgewicht en zwaarlijvigheid (obesitas);
- nullipariteit (nog nooit een kind gebaard hebben);
- maandstonden krijgen onder de 12 jaar;
- alcoholverbuik
Fibromen die geen symptomen veroorzaken, worden vaak toevallig ontdekt tijdens een routinecontrole bij de gynaecoloog.
De gevolgen van baarmoederfibroom
De grootte, de plaats en het aantal fibromen hebben een invloed op het verschijnen en de intensiteit van de symptomen. Meer dan 50% van alle fibromen ontwikkelt zich symptoomvrij2. Bij de meest voorkomende symptomen stellen we abnormaal lange en overvloedige maandstonden vast (menorragie) en/of bloedingen tussen de maandstonden door (metrorragie). Ook (soms hevige) pijn en een gevoel van druk of zwaarte in de onderbuik zijn karakteristiek voor fibromen. Ze kunnen vruchtbaarheidsstoornissen veroorzaken, en in geval van zwangerschap een abnormale ligging van de placenta en risico op miskraam of op vroeggeboorte.
Daarnaast kunnen er ook andere symptomen optreden (frequente urineerdrang, constipatie, pijnlijke seksuele betrekkingen …). Vrouwen met een fibroom lopen niet meer risico op baarmoederkanker, en fibromen ontaarden nooit in kanker.
Welke behandelingen?
Asymptomatische fibromen hoeven meestal niet te worden behandeld. Voor de andere fibromen bestaan er verschillende mogelijkheden, afhankelijk van de grootte, de ligging en het aantal fibromen, maar ook van de leeftijd van de patiënte:
Geneesmiddelenbehandelingen
Chirurgie
Embolisatie van de baarmoederslagaders
Bronnen : 1/ STEIN K. A comprehensive approach to the treatment of uterine leiomyomata. Mt Sinai J Med, 2009.
2/ ONWERE Chidimma et Hemant VAKHARIA. Crash Course Obstetrics and Gynaecology. 3rd Edition, 2014.
Publicatiedatum: 05-07-2017