Cystitis: als urineren pijn doet

Wat is cystitis?

Cystitis is een blaasinfectie. In de overgrote meerderheid van de gevallen is ze van bacteriële oorsprong. In normale omstandigheden zijn er op verschillende plaatsen in ons lichaam (huidoppervlak, vagina …) heel wat bacteriën aanwezig, zonder complicaties te veroorzaken.

Soms vermenigvuldigen die kiemen zich echter te sterk en leiden ze tot een infectie. Wanneer de blaas is aangetast, spreken we van cystitis. Ongeveer 90 % van alle gevallen wordt veroorzaakt door de bacterie E. Coli (die ook gastro-enteritis veroorzaakt). In zeldzamer gevallen wordt cystitis veroorzaakt door een schimmel, Candida albicans.

Bijschrift : 1. Blass / 2. Bacterie E. Coli

Hoe wordt cystitis opgespoord?

Cystitis wordt gediagnosticeerd via een urineonderzoek, waarbij er sprake is van een grote hoeveelheid witte bloedcellen. De schuldige ziektekiem(en) wordt (worden) opgespoord met een bacteriologische analyse (een kweek). Maar als er sprake is van meer dan drie kiemen, gaat het om externe contaminatie en moet er een nieuw urineonderzoek gebeuren.

Goed om te weten: sommige vrouwen kunnen bacteriën in hun urine hebben, maar zonder ontstekingsmarkers, en dus ook zonder symptomen (asymptomatische bacteriurie).

Hoe wordt cystitis opgelopen?

Cystitis wordt vooral opgelopen door ongezonde gewoonten:

een slechte intieme hygiëne;
zich na een toiletbeurt afvegen van achteren naar voren (van de anus naar de geslachtsorganen), waardoor de darmbacteriën van de urinebuis in de blaas terechtkomen en die koloniseren;
te weinig drinken. Als u minder drinkt, urineert u ook minder: de bacteriën in de urogenitale zone kunnen makkelijker de urinekanalen bereiken, zonder te worden uitgescheiden via de urine. Hetzelfde geldt voor de bacteriën die sowieso al aanwezig zijn in de blaas: ze worden niet geëlimineerd en vermenigvuldigen zich;
uw urine ophouden (of niet correct uw blaas ledigen), veroorzaakt hetzelfde mechanisme als te weinig drinken en kan dus eveneens cystitis veroorzaken;
niet urineren na seksueel contact. Tijdens het vrijen, kan de opening van de urinebuis makkelijker in contact komen met bacteriën. Als u nadien niet urineert, dreigen die bacteriën in de blaas terecht te komen.

De andere risicofactoren van cystitis

Andere risicofactoren zijn:

de menopauze (door de verminderde oestrogeenproductie),
vaginale droogheid,
zwangerschap (die het afweersysteem verzwakt),
sommige chronische ziekten (diabetes, leverinsufficiëntie, aids),
sommige geneesmiddelen en behandelingen, zoals corticoïden, radiotherapie, chemotherapie en immunosuppressiva (afweeronderdrukkers),
afwijkingen van het urinestelsel, waardoor de urine niet correct kan worden afgevoerd,
gebruik van een diafragma (pessarium) of van spermiciden (zaaddodende middelen),
aanwezigheid van een urinesonde,
constipatie, die een woekering van de bacteriën in het rectum (endeldarm) veroorzaakt. Vandaar dat er bij het afvegen een groter risico bestaat dat de urinebuis in contact komt met bacteriën.

Cystitis: welke behandeling?

Cystitis is een goedaardige aandoening, op voorwaarde dat er geen complicaties of bevorderende factoren zijn. Zo verdwijnen de symptomen spontaan in 30 tot 40 % van de gevallen. Verdwijnen ze niet na twee dagen, raadpleeg dan een arts. Die zal u meestal eerst een geneesmiddel voorschrijven op basis van berendruif (een plant die bekendstaat om haar antibacteriële werking, onder meer tegen bacteriën die urine-infecties veroorzaken), dat u gedurende vijf dagen moet innemen. Als de symptomen niet verbeteren, kan hij u een antibioticakuur van enkele dagen voorschrijven.

De behandeling van recidiverende cystitis

Bij recidiverende cystitis (d.w.z. cystitis die opnieuw optreedt minder dan drie maanden na een eerste episode, minder dan zes maanden na twee episodes of minder dan één jaar na drie episodes) is er een urineonderzoek nodig om de verantwoordelijke kiem op te sporen. De arts zal dan een specifiek antibioticum voorschrijven. Is een schimmel de boosdoener, dan zal hij een schimmelwerend middel voorschrijven.

De behandeling van recidiverende cystitis vereist ook een identificatie en een behandeling van de uitlokkende of bevorderende factoren (slechte gewoonten bij het urineren of het afvegen, constipatie, onvoldoende vochtinname …).

Hoe kan cystitis worden voorkomen?

Er bestaan verschillende preventiemaatregelen om cystitis te vermijden:

de urogenitale zone ’s ochtends en ’s avonds wassen met een aangepaste zeep,
minstens 1,5 liter water per dag drinken,
frequent urineren en daarbij goed de blaas legen,
urineren na elk seksueel contact,
zich na elke toiletbeurt afvegen van voren naar achteren.

Het is ook wetenschappelijk bewezen dat het dagelijks drinken van cranberrysap (veenbessen uit Noord-Amerika), het risico op cystitis halveert. De aanbevolen dagdosis bedraagt 36 mg proanthocyanidine (het werkzame bestanddeel in veenbessen). Ga dus na of het sap dat u drinkt of de tabletten die u inneemt, die dosis bevatten.