Darmkanker: doe de zelftest!

De kwaadaardige tumor (gezwel) bij darmkanker kan zowel in het langere deel van de dikke darm (de karteldarm of het colon) als in het korte deel (de endeldarm of het rectum) worden aangetroffen.

Vandaar ook de benaming colorectale kanker.

Kanker in de dunne darm is veel zeldzamer.

1. Colon - 2. Rectum
- 3. Kleine Darm

Wat zijn de symptomen van darmkanker?

Darmkanker heeft geen typische symptomen en de klachten kunnen van persoon tot persoon vrij uiteenlopend zijn.
Een klein gezwel zal immers geen last geven: kleur en vorm van de stoelgang blijven normaal.
Dat kan veranderen als de tumor groter wordt en groeit. De klachten en symptomen kunnen echter ook op andere darmziekten wijzen.

Symptomen die aan darmkanker kunnen te wijten zijn:

• buikpijn, darmkrampen,
• (rood) bloed in de stoelgang,
• aanslepende diarree of recente constipatie,
• valse stoelgangsnood (gevoel naar het toilet te kunnen gaan, maar er komt niets),
• vermagering zonder duidelijke oorzaak,
• vermoeidheid (door bloedarmoede met ijzertekort ten gevolge van het bloedverlies).

Als deze klachten/symptomen aanhouden, is nader onderzoek zeker nodig om darmkanker uit te sluiten.

Hoe ontstaat darmkanker?

Een kwaadaardig gezwel in de dikke darm ontstaat bijna altijd uit een niet-kwaadaardige poliep. Een poliep is een goedaardig gezwel dat niet uitzaait.

Poliepen worden als het voorstadium van kanker beschouwd. Maar het kan 8 tot 10 jaar duren eer een poliep kanker wordt. Bovendien zullen niet alle poliepen uitgroeien tot een kankergezwel: op 100 poliepen groter dan 1 centimeter zullen er slechts 25 evolueren tot darmkanker. Hoe groter de poliep, hoe groter de kans dat ze kwaadaardig wordt.

1. Poliep

Is darmkanker erfelijk?

In de overgrote meerderheid van de gevallen is darmkanker niet erfelijk. Bij 80% van de mensen ontstaat darmkanker als het ware ‘toevallig’.
De overige 20% heeft een hoger risico op darmkanker: ongeveer 5% heeft een gekende overerfbare vorm van darmkanker en bij ongeveer 10% zit darmkanker in de familie.

Hoe krijg ik darmkanker als er in mijn familie geen is?

De precieze oorzaak van de ‘toevallige’ darmkankers is vandaag nog steeds niet goed gekend. Voeding speelt zeker een rol (zie risicofactoren) maar een nog grotere rol wordt aan de darmflora toegekend.

De aanwezigheid van bepaalde microben of bacteriën zou kunnen bijdragen tot het uitgroeien van poliepen tot darmkanker.

Wat is mijn kans om darmkanker te krijgen?

De kans van ieder mens om darmkanker te krijgen is 1 op 20, op voorwaarde dat er geen darmkanker in de familie is.

De kans is 2 tot 3 keer groter als één van de ouders, broers of zussen (eerstegraadsverwanten) darmkanker heeft of bij hem/haar al poliepen werden verwijderd.

De kans is 3 tot 6 keer groter als die eerstegraadsverwante jonger is dan 50 jaar.

Wat zijn gekende risicofactoren voor darmkanker?

Preventie van darmkanker door screening

Hoewel darmkanker zich op jongere leeftijd kan ontwikkelen, wordt algemeen aanbevolen om zich te laten screenen vanaf 50 jaar. Zowel in Vlaanderen (56-74 jaar) als Wallonië (50-74 jaar) bestaat een bevolkingsonderzoek voor het vroegtijdig opsporen van darmkanker.

De test is gratis en tweejaarlijks. Als de test afwijkend is, wordt een volledig darmonderzoek (coloscopie) aangeraden. Daarbij wordt via de anus een buisje met camera in de darm gebracht die zoekt naar poliepen en verdachte plekken.