Darmkanker, nog steeds een taboe? (Vragen van vrouwen)
Bij vrouwen staat darmkanker op de tweede plaats, na borstkanker, op de lijst van de meest voorkomende kankers. Bovendien is darmkanker een belangrijke oorzaak van sterfte. Darmkanker treft vooral 50-plussers, iets meer mannen dan vrouwen. Toch is bijna 15% van de darmkankerpatiënten jonger dan 50.

schema_colon

De kwaadaardige tumor (gezwel) bij darmkanker kan zowel in het langere deel van de dikke darm (de karteldarm of het colon) als in het korte deel (de endeldarm of het rectum) worden aangetroffen.

Vandaar ook de benaming colorectale kanker.

Kanker in de dunne darm is veel zeldzamer.

1. Colon - 2. Rectum
- 3. Kleine Darm

Wat zijn de symptomen van darmkanker?

Darmkanker heeft geen typische symptomen en de klachten kunnen van persoon tot persoon vrij uiteenlopend zijn.
Een klein gezwel zal immers geen last geven: kleur en vorm van de stoelgang blijven normaal.
Dat kan veranderen als de tumor groter wordt en groeit. De klachten en symptomen kunnen echter ook op andere darmziekten wijzen.

Symptomen die aan darmkanker kunnen te wijten zijn:

  • buikpijn, darmkrampen,
  • (rood) bloed in de stoelgang,
  • aanslepende diarree of recente constipatie,
  • valse stoelgangsnood (gevoel naar het toilet te kunnen gaan, maar er komt niets),
  • vermagering zonder duidelijke oorzaak,
  • vermoeidheid (door bloedarmoede met ijzertekort ten gevolge van het bloedverlies).

Als deze klachten/symptomen aanhouden, is nader onderzoek zeker nodig om darmkanker uit te sluiten.

Hoe ontstaat darmkanker?

Een kwaadaardig gezwel in de dikke darm ontstaat bijna altijd uit een niet-kwaadaardige poliep. Een poliep is een goedaardig gezwel dat niet uitzaait.

Poliepen worden als het voorstadium van kanker beschouwd. Maar het kan 8 tot 10 jaar duren eer een poliep kanker wordt. Bovendien zullen niet alle poliepen uitgroeien tot een kankergezwel: op 100 poliepen groter dan 1 centimeter zullen er slechts 25 evolueren tot darmkanker. Hoe groter de poliep, hoe groter de kans dat ze kwaadaardig wordt.

polype-a
1. Poliep

schema_cancercolor_heredite

Is darmkanker erfelijk?

In de overgrote meerderheid van de gevallen is darmkanker niet erfelijk. Bij 80% van de mensen ontstaat darmkanker als het ware ‘toevallig’.
De overige 20% heeft een hoger risico op darmkanker: ongeveer 5% heeft een gekende overerfbare vorm van darmkanker en bij ongeveer 10% zit darmkanker in de familie.

Hoe krijg ik darmkanker als er in mijn familie geen is?

De precieze oorzaak van de ‘toevallige’ darmkankers is vandaag nog steeds niet goed gekend. Voeding speelt zeker een rol (zie risicofactoren) maar een nog grotere rol wordt aan de darmflora toegekend.

De aanwezigheid van bepaalde microben of bacteriën zou kunnen bijdragen tot het uitgroeien van poliepen tot darmkanker.

hamburger

picto_graphique_statistiques

Wat is mijn kans om darmkanker te krijgen?

De kans van ieder mens om darmkanker te krijgen is 1 op 20, op voorwaarde dat er geen darmkanker in de familie is.

De kans is 2 tot 3 keer groter als één van de ouders, broers of zussen (eerstegraadsverwanten) darmkanker heeft of bij hem/haar al poliepen werden verwijderd.

De kans is 3 tot 6 keer groter als die eerstegraadsverwante jonger is dan 50 jaar.

Wat zijn gekende risicofactoren voor darmkanker?

alcool-tabac

Factoren die het risico op darmkanker vergroten:

  • overgewicht,
  • overmatig alcoholgebruik,
  • te veel (verwerkt) rood vlees eten,
  • roken.

sport-fibres

Factoren die het risico op darmkanker verkleinen:

  • regelmatige lichaamsbeweging,
  • vezelrijke en evenwichtige voeding.

Mensen met een actieve ziekte van Crohn (= chronische ontsteking van een deel van darm) lopen een iets groter risico op darmkanker, zeker als de ziekte lange tijd actief is.

Hoe wordt darmkanker behandeld?

Voor elke patiënt wordt een behandeling gekozen afhankelijk van de plaats en de grootte van het gezwel, de uitzaaiing naar de lymfeklieren of naar andere organen, en de algemene gezondheidstoestand.

Combinaties van behandeling volgens internationaal gevalideerde schema’s vergroten de overlevingskansen.

Bijna altijd een operatie eerst

Vaak is de chirurgische verwijdering van de tumor, samen met het deel van de darm waarin die gelegen is, de eerste stap.Het kan nodig zijn om de darm na de ingreep te laten herstellen door het plaatsen van een tijdelijk stoma.

Een stoma is een kunstmatige uitgang waarbij de darm aan de huid wordt vastgehecht en de stoelgang wordt opgevangen in een stomazakje.Een definitief stoma wordt aangelegd als de endeldarm ook moet worden verwijderd.


Chemotherapie om de overgebleven kankercellen te doden

In ongeveer de helft van de gevallen - als de lymfeklieren ook aangetast zijn - wordt aanvullende chemotherapie voorgesteld.Het nadeel is dat de chemo ook gezonde cellen doodt met mogelijke bijwerkingen, waaronder haarverlies, misselijkheid, pijnlijke aften, diarree of constipatie, vermoeidheid, groter risico op infecties en bloedarmoede,…

Bestraling alleen bij tumoren van de endeldarm

Het gebruik van bestraling bij darmkanker is eerder beperkt. Alleen bij gezwellen van de endeldarm kan de bestraling precies genoeg gericht worden.

Monoklonale antilichamen als patiënt erop zal reageren

Monoklonale antilichamen zijn voorbehouden voor patiënten met gevorderde darmkanker, die bijvoorbeeld uitgezaaid is in de lymfeklieren of in andere organen. Ze worden bijna altijd in combinatie met chemo gebruikt, maar hebben jammer genoeg ook bijwerkingen.

Vooraleer deze behandeling wordt gestart, wordt onderzocht of de patiënt zal reageren op deze medicatie. Dat kan door het opsporen van bepaalde tumormerkers. Alleen patiënten die zullen reageren, krijgen deze behandeling.


Behandeling van de uitzaaiingen (metastasen)

Als wordt vastgesteld dat de kanker uitgezaaid is naar andere organen (in dit geval meestal de lever, de longen, het buikvlies), kan een bijkomende behandeling worden voorgesteld. Bijvoorbeeld: leveruitzaaiingen kunnen worden weggesneden, weggebrand of bevroren. Elke behandeling gebeurt in overleg met de patiënt en zijn familie. De beste optie die de levenskwaliteit van de patiënt respecteert, wordt daarbij gekozen.

Preventie van darmkanker door screening

Hoewel darmkanker zich op jongere leeftijd kan ontwikkelen, wordt algemeen aanbevolen om zich te laten screenen vanaf 50 jaar. Zowel in Vlaanderen (56-74 jaar) als Wallonië (50-74 jaar) bestaat een bevolkingsonderzoek voor het vroegtijdig opsporen van darmkanker.

De test is gratis en tweejaarlijks. Als de test afwijkend is, wordt een volledig darmonderzoek (coloscopie) aangeraden. Daarbij wordt via de anus een buisje met camera in de darm gebracht die zoekt naar poliepen en verdachte plekken.

De behandeling van een vroegtijdig opgespoorde darmkanker geeft meer dan 90% kans op genezing. Wie zich laat screenen, heeft bovendien de helft minder kans om te sterven door darmkanker.

Dr Luc Colemont, maag- en darmspecialist, medeoprichter van vzw Stop Darmkanker

luc-colemont-citation

Met medewerking van Dr. Luc Colemont, maag- en darmspecialist, medeoprichter van vzw Stop Darmkanker.
Publicatiedatum : 17-11-2016
Bronnen: www.stopdarmkanker.be