De menstruatiecyclus

Duur van de menstruatiecyclus

Een regelmatige cyclus duurt gewoonlijk 25 tot 32 dagen.

Dit varieert bij elke vrouw afhankelijk van verschillende criteria en de levensfasen. Spelen onder andere een rol:

• Genetische factoren
• Levensveranderingen of een emotionele schok
• De eerste jaren van de menstruatiecyclus
• De perimenopauze , de periode die voorafgaat aan de menopauze

Veel vrouwen hebben ook een onregelmatige menstruatiecyclus.
De 28 referentiedagen (om onze uitleg te vergemakkelijken) zijn dus in feite allesbehalve de norm!

Een cyclus in 2 fasen

De verschillende fasen van de menstruatiecyclus worden via een subtiel mechanisme in werking gebracht door de hormonen die in de hersenen en eierstokken worden afgescheiden.

Fase 1: de oestrogene of folliculaire fase

Deze fase begint op de eerste dag van de maandstonden en duurt gewoonlijk 14 dagen.
Elke Graafse follikel bevat een eicel. De follikels blijven doorgroeien dankzij het hormoon FSH (follikel stimulerend hormoon) dat wordt afgescheiden door de hypofyse, een klier aan de basis van de hersenen. Maar uiteindelijk zal slechts één follikel volledig rijpen. De rest sterft af.
De eierstokken produceren oestrogeen waardoor het baarmoederslijmvlies dikker wordt zodat de eicel er zich kan nestelen in geval van een bevruchting.

Het oestrogeengehalte in het bloed neemt geleidelijk toe en zorgt dat de hypofyse plots het aangemaakt luteïniserend hormoon (LH) gaat verspreiden. Dat hormoon laat de overgebleven follikel barsten en de eicel vrijkomen: dat is de eisprong.

De eicel daalt via de eileider af naar de baarmoeder. Dat duurt 3 of 4 dagen. Ze is ongeveer 24 uur vruchtbaar. Als de eicel geen zaadcellen tegenkomt, sterft ze af.

Fase 2: de progestatieve of luteale fase

De tweede fase van de menstruatiecyclus begint na de eisprong en duurt 2 weken.
De follikel die de eicel heeft uitgestoten, verandert in het geel lichaam. Dat gebeurt onder invloed van het hormoon LH. Die tijdelijke celstructuur maakt oestrogeen en een grote hoeveelheid progesteron aan. Dat hormoon zorgt dat het baarmoederslijmvlies dikker wordt. Het slijmvlies voorziet zich ook van voedingsstoffen.

Ongeveer 8 dagen na de eisprong bereikt de aanmaak van progesteron een piek. Daarna vermindert het omdat de hypofyse geen LH meer afscheidt. Het geel lichaam verschrompelt tussen de 23ste en 28ste dag. Dat brengt ook een daling van het oestrogeengehalte met zich mee.
Deze hormoonschommeling beïnvloedt de toestand van het baarmoederslijmvlies. Het krijgt niet meer zoveel bloed en zuurstof waardoor de bovenste wand van het slijmvlies langzaam afsterft en via de vagina het lichaam verlaat in de vorm van bloedingen. Dat is de menstruatie.

Fysieke en emotionele gewaarwording

Veel vrouwen voelen zowel lichamelijke als psychologische veranderingen tijdens hun cyclus. Dat komt door de hormoonschommelingen.

Vaginale afscheiding

De hormonen beïnvloeden de afscheiding van baarmoederhalsslijm. Tijdens de oestrogene fase verhoogt de hoeveelheid afscheiding om op het moment van de eisprong een hoogtepunt te bereiken. Het slijm is dan transparant en glad. Het dient om de zaadcellen te helpen zich te verplaatsen.

Tijdens de progestatieve fase vermindert de hoeveelheid slijm. Het wordt dikker, ondoorzichtig en kleverig. Dit soort slijm bemoeilijkt de doorgang van de zaadcellen in de baarmoeder.

Stemmingswisselingen en pijn

Enkele dagen voor de menstruatie kunnen sommige vrouwen last hebben van lichamelijke ongemakken: gespannen borsten, buikpijn, hoofdpijn, vermoeidheid, misselijkheid. Ook hun psychologisch evenwicht kan verstoord zijn door prikkelbaarheid, depressieve gevoelens of overgevoeligheid.

Die klachten kondigen het begin van de menstruatie aan en worden premenstrueel syndroom (PMS) genoemd. De duur en intensiteit daarvan kunnen variëren en niet alle vrouwen hebben er last van. Als de levenskwaliteit eronder lijdt, is het raadzaam er met een arts over te praten.

Lichaamstemperatuur

Onder invloed van progesteron verhoogt de temperatuur lichtjes vóór, tijdens en na de eisprong. Ze blijft hoger tijdens de progestatieve fase.
Die temperatuurstijging is echter amper merkbaar: van 0,2 tot 0,5 °C.