De verschillende voorbehoedsmiddelen
De anticonceptiepil
De pil is een van de meest gebruikte voorbehoedsmiddelen.
Er bestaan talloze anticonceptiepillen, die te verdelen zijn in twee grote groepen:
- Combinatiepillen die oestrogeen en progestageen bevatten
- En de pillen met enkel progestageen
Wanneer u ze correct inneemt, zonder eens een dag te vergeten, is de pil een zeer betrouwbaar middel voor geboortebeperking.
Voor de pil is een doktersvoorschrift nodig en een onderzoek naar uw medische en familiale voorgeschiedenis. De pil is net als alle andere hormonale voorbehoedsmiddelen niet geschikt voor elke vrouw en ze kan lichte of ernstige bijwerkingen hebben.
Het hormoonspiraal
Dit soepele plastic steeltje geeft regelmatige dosissen een progestageen af in de baarmoeder. Na een eerste bezoek, waarbij hij controleert of er geen tegenindicaties zijn, ziet de gynaecoloog of huisarts de patiënte tijdens een van de eerste dagen van haar menstruatie terug om het spiraaltje in te brengen. Het plaatsen kan pijnlijk zijn, maar een plaatselijke verdoving kan soelaas brengen.
Afhankelijk van het model biedt het hormonaal spiraaltje 3 tot 5 jaar afdoende bescherming tegen ongewenste zwangerschap. Dat is meteen ook het grootste voordeel van dit voorbehoedsmiddel: als het eenmaal geplaatst is, hoef je er niet meer aan te denken! En als de patiënte dat wenst, kan het ook voor een kortere periode van 6 maanden of 1 jaar worden ingebracht.
In tegenstelling tot wat wel eens wordt gedacht, is het hormonaal spiraaltje ook geschikt voor vrouwen die nog geen kind hebben gekregen. Ten slotte kan een spiraaltje ook de pijn van de ongesteldheid doen afnemen en kan een hevige menstruatie er ook door verminderen. Kort na de plaatsing ervaren sommige vrouwen kleine beetjes bloedverlies buiten de periode van hun menstruatie, wat spotting wordt genoemd. Nog anderen worden helemaal niet meer ongesteld (amenorroe).
Het hormonaal implantaat
Dit soepele staafje wordt onder plaatselijke verdoving onder de huid van de bovenarm geplaatst. U kunt het voelen met uw vingers, maar eens het op zijn plaats zit, valt het nauwelijks nog op.
Het hormonaal implantaat geeft 3 jaar lang kleine dosissen progestageen af.
Het kan op elk moment door de arts worden verwijderd. Het implantaat is zeer betrouwbaar, behalve wanneer het reageert met bepaalde geneesmiddelen. Bij een implantaat hoeft u niet dagelijks aan uw anticonceptie te denken. Door het implantaat kan de menstruatie stoppen, wat geen enkel gevaar inhoudt en door sommige vrouwen zelfs wordt toegejuicht.
Enkele gemelde ongemakken zijn spotting, gewichtstoename en een litteken na het verwijderen van het implantaat.
De anticonceptiepleister
Dit voorbehoedsmiddel heeft de vorm van een pleister die 1 keer per week op de huid wordt geplakt, bijvoorbeeld op de buik, de onderrug of de arm. De pleister mag echter nooit op de borsten worden geplakt. Na 3 weken last u een stopweek in, zonder pleister. In die week wordt u ongesteld.
De anticonceptiepleister geeft 2 hormonen af, namelijk oestrogeen en progestageen. Artsen mogen dit voorbehoedsmiddel alleen voorschrijven voor vrouwen bij wie geen tegenindicaties aanwezig zijn. Sommige geneesmiddelen kunnen de werking van de anticonceptiepleister verminderen. Het gaat daarbij onder meer om sint-janskruid (vrij verkrijgbaar), sommige anti-epileptica, sommige tuberculostatica en alle antiretrovirale middelen.
In tegenstelling tot de combinatiepil hoeft men zich maar één keer per week om de anticonceptiepleister te bekommeren. Toch is dit voorbehoedsmiddel even betrouwbaar als de pil. En als u een keer een pleister vergeet, dan hebt u meer tijd dan bij de pil om dat recht te zetten: 24 uur als de pleister is losgekomen, 24 tot 48 uur als de pleister niet op tijd is vervangen (tegenover 12 uur bij de combinatiepil).
En aangezien de hormonen door de huid en niet door het spijsverteringsstelsel worden opgenomen, bestaat er geen enkel risico wanneer u last hebt van braken of diarree.
De vaginale ring
De vaginale ring wordt achter in de vagina ingebracht. Doordat de ring zeer soepel is, gaat dat heel makkelijk. De ring blijft 3 weken zitten en wordt daarna verwijderd. Zeven dagen later wordt een nieuwe ring geplaatst. Ondertussen treedt de menstruatie op.
Dit voorbehoedsmiddel geeft progestageen en oestrogeen af en is even betrouwbaar als de combinatiepil en de anticonceptiepleister, met weinig ongewenste bijwerkingen dankzij de continue afgifte van hormonen. De vrouw moet niet elke dag aan haar anticonceptie denken, maar ze moet wel nauwgezet de momenten voor het verwijderen en inbrengen in de gaten houden. Tijdens het vrijen voelen de partners de ring doorgaans niet. Eventueel kan de ring voor maximum drie uur verwijderd worden.
Voor de vaginale ring is een doktersvoorschrift vereist en de medische en familiale voorgeschiedenis van de patiënte moeten worden nagegaan, zoals voor alle hormonale voorbehoedsmiddelen geldt.
De prikpil
Bij dit voorbehoedsmiddel wordt elke 3 maanden een dosis van het hormoon progestageen ingespoten. Die intramusculaire injectie wordt op doktersvoorschrift toegediend door een arts of verpleegkundige. Door de prikpil kan de menstruatie uitblijven. De vrouw hoeft ook een behoorlijke tijd niet aan haar anticonceptie te denken, terwijl de prikpil toch heel betrouwbaar is.
De prikpil is niet voor alle vrouwen geschikt: ze wordt afgeraden bij vrouwen die een verhoogd risico hebben op osteoporose en bij jonge meisjes bij wie de botten nog niet volgroeid zijn. Sommige medicijnen verminderen de werking van de prikpil. Er kunnen ongemakken optreden (zoals duizeligheid, gewichtstoename en spotting).
De morning-afterpil
Deze pil met progestageen wordt gebruikt in noodgevallen, na onveilige seks, wanneer u uw anticonceptiemiddel vergeten bent of een ongelukje hebt gehad met uw anticonceptiemiddel. De noodpil zorgt ervoor dat de eisprong niet plaatsvindt en maakt de baarmoederwand minder geschikt voor een innesteling.
De morning-afterpil is minder betrouwbaar dan andere hormonale voorbehoedsmiddelen. Ze beschermt tegen een ongewenste zwangerschap na recente betrekkingen, maar niet bij toekomstige seksuele betrekkingen.
Ze moet ook zo snel mogelijk na de seksuele betrekkingen worden ingenomen en in elk geval binnen 72 uur, want de doeltreffendheid neemt elk uur af. De noodpil is meestal zonder doktersvoorschrift verkrijgbaar in de apotheek.
Het mannencondoom
Wanneer het correct wordt gebruikt, beschermt het condoom tegen zowel ongewenste zwangerschappen als seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s). Dit zakje dat aan één zijde gesloten is en gemaakt is van latex of polyurethaan, wordt vóór de penetratie over de penis in erectie geschoven en wordt verwijderd na het klaarkomen.
Zorg ervoor dat het condoom in perfecte staat is voor u het aanbrengt (geldigheidsdatum, waterdichtheid, kwaliteitslabel) en gebruik voor elke vrijpartij een nieuw condoom. Condooms zijn zonder voorschrift te koop in de apotheek en op tal van andere plekken, zoals supermarkten.
Het vrouwencondoom
Het vrouwencondoom, dat minder bekend is en ook minder wordt gebruikt dan zijn tegenhanger voor mannen, is een zakje van latex of polyurethaan dat aan één uiteinde gesloten is. De binnen- en buitenring zorgen ervoor dat het condoom op zijn plek blijft zitten in de vagina en op de uitwendige geslachtsorganen.
Het kan overigens indien nodig al enkele uren voor het vrijen worden aangebracht. Het moet na het vrijen worden verwijderd en weggeworpen, maar niet noodzakelijk meteen na de ejaculatie.
Het vrouwencondoom is zonder voorschrift verkrijgbaar in de apotheek. Het is duurder dan het mannencondoom en kent ook minder succes.
Het koperspiraaltje
Het koperspiraaltje is het enige voorbehoedsmiddel zonder hormonen voor vrouwen die een permanente maar omkeerbare vorm van geboortebeperking wensen. Het koperspiraaltje wordt ingebracht in de baarmoeder, waar het plaatselijk inwerkt op de baarmoederwand en spermacellen uitschakelt. Het werkt meteen na plaatsing en kan ook dienstdoen als noodanticonceptie (maar het beschermt niet tegen seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s)).
Voor deze methode zijn twee consultaties bij de gynaecoloog nodig.
Tijdens een eerste bezoek gaat de gynaecoloog na of een koperspiraaltje inderdaad geschikt is voor de patiënte. Een tweede bezoek vindt plaats tijdens de eerste dagen van de menstruatie. Op dat moment wordt het spiraaltje ingebracht in de baarmoeder.
Het koperspiraaltje biedt ongeveer 3 tot 10 jaar afdoende bescherming tegen ongewenste zwangerschappen. Het is ook geschikt voor vrouwen die nog geen kind hebben gekregen en kan op elk moment door de arts worden verwijderd. De menstruatiecyclus loopt gewoon door en de regels komen op natuurlijke wijze. Soms kunnen ze overvloediger en pijnlijker zijn.
Het pessarium
Dit siliconen kapje wordt voor het vrijen tegen de baarmoederhals geplaatst.
Het houdt de spermacellen tegen.
Na het vrijen moet het 6 tot 8 uur blijven zitten voor het wordt verwijderd.
Het pessarium biedt onvoldoende bescherming tegen ongewenste zwangerschappen: het inbrengen is complex en er wordt geadviseerd steeds aanvullend een zaaddodende gel te gebruiken.
Er is een doktersvoorschrift nodig om de juiste maat te verkrijgen.
Het pessarium beschermt niet tegen seksueel overdraagbare aandoeningen (soa’s).
Sterilisatie bij de vrouw
Bij deze methode wordt een zwangerschap onmogelijk gemaakt door te zorgen dat de eicel zich niet meer door de eileiders kan voortbewegen.
Er bestaan 2 methodes:
- De eileiders worden afgesloten: de eileiders worden doorgesneden en gehecht. De operatie dient te gebeuren onder volledige narcose. Het afsluiten van de eileiders kan ongedaan gemaakt worden, maar de slaagkansen van een dergelijke operatie schommelen tussen 40 en 85%.
- Er worden implantaten geplaatst: bij de ingang van de eileiders worden kleine veertjes geplaatst die de eileiders afsluiten. Deze methode is minder ingrijpend dan het doorknippen van de eileiders: ze wordt langs natuurlijke weg toegepast en zonder narcose.De methode is onomkeerbaar.
De menstruatiecyclus loopt door en de regels komen normaal.
De vasectomie
Deze vorm van anticonceptie bij de man is erop gericht voor de spermacellen de doorgang te versperren in de zaadleiders, de kleine leiders die van de testikels naar de penis lopen. Daardoor is het sperma niet meer vruchtbaar.
Bij een vasectomie wordt de huid van het scrotum onder plaatselijke verdoving licht ingesneden. De operatie heeft geen invloed op het hormonale en seksuele functioneren.
Deze ingreep is omkeerbaar, maar de slaagkansen bedragen slechts 50%.
Lees ook
Door het voortzetten van uw bezoek aan deze site, aanvaardt u het gebruik van cookies.