Druggebruik tijdens de zwangerschap houdt risico’s in voor het verloop ervan en voor de gezondheid van de baby. Welke effecten hebben drugs op de baby? En hoe kan het druggebruik gestopt worden?

Drugs: compleet af te raden!

Tot de meest gebruikte drugs behoren cannabis, cocaïne, xtc, hallucinogene middelen (LSD, paddo’s …), solventen, amfetamines, methamfetamines en opiaten (heroïne, morfine, methadon enz.). Van sommige drugs is duidelijk bewezen dat ze risico’s inhouden voor het verloop van de zwangerschap en de ontwikkeling van de foetus. Bij andere drugs beschikken we nog niet over alle informatie. Vandaar dat voorzichtigheid geboden is en het gebruik van om het even welke drug tijdens de zwangerschap dan ook sterk af te raden is.

Welke risico’s voor de baby?

Wanneer u cannabis of een andere drug gebruikt, krijgt uw baby die ook, want al die stoffen gaan door de placentabarrière. De complicaties hangen af van het soort drug en de gebruikte hoeveelheid. Tot de mogelijke complicaties behoren:

  • een miskraam,
  • een vroeggeboorte
  • groeiachterstand bij de foetus
  • foetaal lijden
  • lichamelijke en neurologische misvormingen bij de foetus.

Sommige drugs kunnen ook een ontwenningssyndroom veroorzaken bij de baby, met als symptomen beven, schokken, voedingsproblemen of onophoudelijk wenen. Dat syndroom is van voorbijgaande aard en wordt behandeld door de medische teams. Drugs kunnen echter ook leiden tot complicaties op langere termijn bij het kind, zoals hyperactiviteit en leer- en gedragsstoornissen.

Druggebruik gaat meestal gepaard met slechte leefomstandigheden (armoede, isolement …) en met geen of onvoldoende gezondheidszorg bij de drugsverslaafde moeder. Het zijn vooral die elementen die complicaties veroorzaken tijdens de zwangerschap en na de bevalling.

Elke drug heeft zijn complicaties

Niet alle drugs hebben echter dezelfde effecten op de foetus.

Cannabis

Zo veroorzaakt cannabis geen enkele misvorming bij de baby, maar kan hij wel tot een vroeggeboorte leiden of het leven van de baby en de moeder tijdens de zwangerschap in gevaar brengen.

Cocaïne

Cocaïne doet de bloedvaten vernauwen, waardoor de placenta minder goed werkt. Gevolg: de uitwisseling van zuurstof en vitale elementen tussen moeder en foetus is verstoord, met als mogelijke gevolgen foetaal lijden, groeiachterstand, vroeggeboorte of miskraam. Cocaïne verhoogt ook het risico op congenitale afwijkingen en kan blijvende handicaps bij de baby veroorzaken.

Heroïne

Heroïne leidt niet tot misvormingen, maar houdt wel een risico in op foetaal lijden, overlijden in utero (in de baarmoeder) en miskraam. Bovendien veroorzaakt heroïne vaak vroeggeboorte, groeiachterstand, ontwenningssyndroom en een verhoogd risico op wiegendood.

Welke oplossingen?

Stoppen met drugs is geen makkelijk proces. Sommige drugs, zoals heroïne, moeten trouwens geleidelijk afgebouwd worden, want plots stoppen kan fataal zijn voor de moeder of de baby. Voor sommige drugs bestaan er ook vervangingsbehandelingen. Die voorkomen de ontwenningsverschijnselen die zo gevaarlijk zijn tijdens de zwangerschap, en stabiliseren het gedrag van de toekomstige moeder. Substitutiebehandelingen verlagen ook de kans op vroeggeboorte, overlijden van de foetus en groeiachterstand.

Ook tijdens de borstvoeding is druggebruik af te raden. Is dat niet mogelijk voor de moeder, dan verdient het de voorkeur om uw voedingspatroon aan te passen.

Prof. Philippe de Timary, psychiater in de Universitaire Ziekenhuizen Saint-Luc.

Erover praten en u laten helpen

Bent u zwanger en gebruikt u drugs, dan is het belangrijk om erover te praten met uw gynaecoloog of met het verzorgend personeel. Er is geen enkele reden om daar beschaamd over te zijn, integendeel: het bewijst dat u begaan bent met de gezondheid en het welzijn van uw baby.

Ontwennen kan voor sommige moeders zeer moeilijk zijn of zelfs onmogelijk lijken. Laat u daarom helpen! Er bestaan gespecialiseerde teams voor de begeleiding van zwangere vrouwen met drugproblemen. Ervaren personen kunnen u helpen, zonder u te beoordelen, zowel tijdens als na de zwangerschap, en ongeacht uw situatie (of u nu gestopt bent met uw druggebruik, uw gebruik vermindert of ermee doorgaat). Maar blijf nooit alleen zitten met uw probleem.

Dit artikel kwam tot stand onder leiding van prof. Philippe de Timary, psychiater in de Universitaire Ziekenhuizen Saint-Luc.
Publicatiedatum: 20-01-2020