Glossarium

glossaire-16-page
AJAX progress indicator
Herinitialiseren

  • a

  • Spontane of opgewekte zwangerschapsonderbreking voor 22 weken amenorroe.
  • Een aandoening van de schede waarbij de melkzuurbacillen (lactobacillen) verminderd zijn, en waarbij er een overmaat van aerobe (zuurstoflievende) darmbacteriën in de schede aanwezig is, samengaand met een variabele graad van inflammatie (ontstekingscellen) en van atrofie (droogteverschijnselen). De aandoening wordt vaak verward met bacteriële vaginose maar heeft een andere oorzaak,(...)
  • Wijst op afwezigheid van menstruatie. De zwangerschapsleeftijd wordt berekend in weken amenorroe. De menopauze wordt gekenmerkt door een definitieve amenorroe. We spreken van primaire amenorroe als de vrouw nooit een menstruatie heeft gehad, en van een secundaire amenorroe als de vrouw vroeger wel maandstonden heeft gehad.
  • Vruchtwaterpunctie, afname van vruchtwater. Analyse van het vruchtwater kan nuttige informatie geven over de foetus (onderzoek van chromosomen, genetisch onderzoek, infectie). Een vruchtwaterpunctie kan worden uitgevoerd vanaf de 14e week tot op het einde van de zwangerschap (40 weken amenorroe). Bijschrift: 1. Vruchtwater /2. Foetus / 3. Echografische sonde
  • Vruchtvlies, vlies rond de amnionholte waarin de foetus ligt. Het amnion is gevuld met amnionvocht.
  • Vruchtwater, biologische vloeistof in de amnionholte (vruchtzak), waarin het embryo (en vervolgens de foetus bij zoogdieren) baadt. Het vruchtwater wordt constant hernieuwd. Het bestaat uit water, (afgeschilferde) cellen van de foetus en het amnion en urine van de foetus. Doordat het vruchtwater foetale cellen bevat, kan de arts er prenataal onderzoek op uitvoeren via een amniocentese of(...)
  • Geheel van spiervezels langs het anale kanaal dat het openen van de natuurlijke opening van de anus controleert.
  • Pijnstilling, geneesmiddelen of technieken die tot doel hebben de pijn te doen verdwijnen.
  • Eerste deel van het medisch onderzoek dat de arts uitvoert. Bij de anamnese ondervraagt de arts de patiënt en verzamelt hij informatie over de voorgeschiedenis (medische, chirurgische, familiale), de risicofactoren (roken, enz.), de gebruikelijke behandeling en de klachten van de patiënt.
  • Mannelijke geslachtshormonen.
  • Bloedarmoede, daling van het hemoglobinegehalte in het bloed. De hemoglobine is het pigment van de rode bloedcellen dat zuurstof van de longen naar de weefsels voert.
  • Het tijdelijke of definitieve onvermogen van de eierstok om een bevruchtbare eicel te produceren. Anovulatie is een van de oorzaken van onvruchtbaarheid.
  • Cyclus waarin de eierstokken geen eicel afgeven. De eerste tekenen van anovulatie zijn onregelmatige maandstonden en moeilijk zwanger kunnen worden. Afwezigheid van ovulatie kan worden veroorzaakt door verschillende factoren zoals obesitas, anorexie, een polycysteusovariumsyndroom (zie definitie), schildklieraandoeningen, stress, enz. Een behandeling van de oorzaak kan de eisprong(...)
  • Natuurlijk of synthetisch geneesmiddel dat bacteriën vernietigt of de groei ervan blokkeert. Antibiotica die bacteriën vernietigen, worden bactericide antibiotica genoemd. Antibiotica die de groei remmen, worden bacteriostatische antibiotica genoemd.
  • Stof die het lichaam aanmaakt om zich te beschermen tegen vreemde lichamen (antigenen genoemd).
  • De anus (6) of aars is anatomisch de terminale opening van het spijsverteringskanaal. De aars dient vooral om periodiek de verteringsresten te evacueren. Bijschrift Grote of buitenste schaamlippen Kleine of binnenste schaamlippen Clitoris Plasgaatje Vagina opening en hymen Anus Klieren van Bartholin
  • Ontstaat als het immuunsysteem antistoffen vormt tegen lichaamseigen cellen.

  • b

  • Inwendig orgaan van de vrouw waar de foetus zich voedt en groeit tot hij voldragen is.
  • Onderste gedeelte van de baarmoeder, het voortplantingsorgaan van de vrouw. De baarmoederhals (1) is het gedeelte dat de overgang vormt tussen de vagina en het bovenste gedeelte van de baarmoeder. De baarmoederhals bestaat uit twee delen: de exocol (3) (dicht bij de vagina) en de endocol (2) (dicht bij de baarmoeder). De baarmoederhals kan geïnfecteerd geraken en kan precancereuze en(...)
  • Manuele extractie van de baarmoeder als de natuurlijke baring niet of onvolledig plaatsvindt.
  • (of endometrium) Rijk bevloeid weefsel dat de binnenkant van de baarmoeder bekleedt. Tijdens de menstruatiecyclus wordt het baarmoederslijmvlies dikker om een eventueel embryo te ontvangen. Als geen bevruchting plaatsvindt, zal een groot gedeelte van het baarmoederslijmvlies afschilferen en worden uitgestoten. Dat is de menstruatie.
  • Geheel van tekenen die de baring aankondigen, zoals verlies van de slijmprop, een drukgevoel in het bekken en de blaas, verlies van water, regelmatige, pijnlijke, almaar frequentere, langere en intensere contracties.
  • Streek die het perineum vormt. Bestaat uit spieren, weefsels en ligamenten, die het kleine bekken onderaan afsluiten. Die spieren vormen een diafragma, waarop de bekkenorganen liggen.   1. Vagina / 2. Baarmoederhals / 3. Baarmoeder / 4. Eierstokken / 5. Eileiders/ 6. Blaas / 7. dikke darm / 8. Schaambeen / 9. bekkenbodemspieren (Bekkenbodem)
  • Hormoon dat wordt geproduceerd door de placenta van zwangere vrouwen. Het is dat hormoon dat wordt gemeten bij een zwangerschapstest.
  • Ontmoeting tussen een spermatozoön (zaadcel) en een eicel met vorming van een embryo en daarna een foetus, die zich in de baarmoeder van de moeder ontwikkelt.
  • Natuurlijke gezinsplanningsmethode die in de jaren 1970 ontwikkeld werd door het Australische artsenkoppel Evelyn en John Billings. Ze is gebaseerd op het observeren van het cervicale slijm, dat verandert tijdens de ovulatie, zodat de zaadcellen makkelijker kunnen doordringen in het geslachtsapparaat van de vrouw en er kunnen overleven. Deze methode wordt evenzeer gebruikt om zwangerschappen(...)
  • Techniek waarbij een zeer klein stukje weefsel of orgaan wordt afgenomen voor microscopisch onderzoek. Met een biopsie kan men nagaan of de patiënt een aandoening vertoont, en kan men vaststellen om welke aandoening het gaat.
  • Zakvormig orgaan in het urinestelsel dat de urine uit de nieren moet opvangen tussen twee micties (urineerbeurten) door. De urine komt via de urineleiders in de blaas terecht en wordt tijdens de mictie uitgescheiden langs een kanaal, de urethra (urinebuis) genoemd.
  • Ook ‘flebotonische’ geneesmiddelen genoemd; ze vergroten de tonus in de aders en stimuleren de bloedcirculatie.
  • Kleine cellen in het bloed, naast de rode en de witte bloedcellen. Ze spelen een sleutelrol bij de bloedstolling.
  • Alveolaire klieren bij vrouwelijke zoogdieren die vooral dienen om melk te produceren. Ze bestaan uit een vijftiental lobjes die melk afscheiden, melkgangen die de melk naar de tepel voeren, en vetweefsel (vet). Bijschrift Tepel Tepelhof Borstklieren Melkklieren Vetweefsel Borstspieren
  • Het geheel van spieren en huid rond de buikholte.

  • c

  • Gist die candidosen of schimmelinfecties (mycosen) veroorzaakt.
  • Migraineaanval die optreedt tussen twee dagen vóór en drie dagen na het begin van de menstruatie, of die zich voordoet op elk mogelijk moment, maar verergert vanaf de menstruatie.
  • Afwijking waarbij de baarmoederhals een abnormaal grote doorsnede heeft. Gevolg: hij gaat te vroeg open en speelt daardoor niet langer zijn rol als ‘grendel’ om de foetus vast te houden.
  • Viskeus slijm dat in de baarmoederhals wordt gevormd.Cervixslijm (2) of baarmoederhalsslijm vormt een barrière die de baarmoeder beschermt: het houdt kiemen tegen die gevaarlijk zijn voor de gezondheid.Tijdens de vruchtbare periode verandert de textuur van het slijm zodat de spermatozoa er beter door kunnen naar de baarmoeder toe. Bijschrift Vagina Baarmoederhals en(...)
  • Gebruik van scheikundige stoffen bij de behandeling van kanker of auto-immuunziekten. Die stoffen worden intraveneus, intramusculair of door de mond toegediend. Ze hebben tot doel kankercellen te vernietigen of de vermenigvuldiging ervan te verhinderen. Chemotherapie wordt over het algemeen gecombineerd met ratiotherapie en/of chirurgie. Chemotherapie kan bijwerkingen veroorzaken(...)
  • Bacterie die wordt overgedragen bij onbeschermde geslachtsgemeenschap. De bacterie wordt overgedragen via vaginale, orale of anale weg en veroorzaakt een infectie, hoofdzakelijk van het urogenitale stelsel (salpingitis). De infectie kan zich echter uitbreiden naar andere delen van het lichaam (ogen, buikvlies, lever, gewrichten). De bacterie kan van moeder op kind worden overgedragen(...)
  • Ook zwangerschapsmasker of melasma genoemd. Het is een aandoening die gekenmerkt wordt door onregelmatig gevormde pigmentvlekken, meestal op het gezicht en die voorkomt bij bepaalde ziekten en tijdens de zwangerschap (zwangerschapsmasker).
  • Elke verandering van het aantal of de structuur van de chromosomen. Een chromosoom is een structuur die bestaat uit DNA. Elk chromosoom heeft een andere vorm. De kern van al onze cellen bevat 23 paar chromosomen, waarvan mannen en vrouwen er 22 gemeen hebben. De overige twee chromosomen zijn de geslachtschromosomen. Bij de vrouw vormen ze een paar: de X-chromosomen. Bij de man verschillen(...)
  • Symptomen die voorkomen tijdens de menopauze: warmteopwellingen, psychische stoornissen (depressie, vermoeidheid, verminderde libido), droge vagina en huid, verlies van botmassa, enz. Die symptomen zijn te wijten aan de daling van de productie van oestrogenen en progesteron als gevolg van het stilvallen van de werking van de eierstokken.
  • De clitoris maakt deel uit van de vrouwelijke geslachtsorganen. Het is een klein orgaan dat voorzien is van veel zenuwen, gemaakt van erectiele weefsels die een belangrijke rol spelen bij het seksuele genot van de vrouw. Bij stimulatie zwelt de clitoris op en is hij gevoeliger. De clitoris bestaat uit een extern deel en een intern deel. In zijn geheel is hij ongeveer 10 cm. Het(...)
  • Synoniem voor geslachtsgemeenschap, meer bepaald de ogenblikken dat er penetratie is. We onderscheiden verschillende vormen van coïtus: vaginale coïtus (penetratie van de penis in de vagina), anale coïtus (penetratie van de penis in de aars) en orale coïtus (penetratie van de penis in de mondholte). Coïtus interruptus is een natuurlijke contraceptieve methode waarbij de vaginale penetratie(...)
  • Vloeistof die door de borstklieren wordt afgescheiden tijdens het laatste gedeelte van de zwangerschap en de eerste dagen van borstvoeding na de bevalling. Deze vloeistof is dik en geelachtig. Ze is uiterst rijk aan stoffen die zuigelingen nodig hebben, met name eiwitten en antistoffen (stoffen die de pasgeborene verdedigen, aangezien het immuunsysteem van de baby nog onrijp en(...)
  • Ook ‘hanekamwratten’ genoemd. Ze worden veroorzaakt door virussen, papillomavirussen. Condylomata zijn een soort wratten op de vulva, in de vagina, op de penis of de aars. De baarmoederhals vertoont vaak onzichtbare letsels, die enkel kunnen worden gezien bij een gynaecologisch onderzoek. Condylomata kunnen worden vernietigd met een zalf of met chirurgie.
  • Een diafragma is een koepelvormig siliconenkapje dat wordt opgespannen door een stijve ring en dat diep in de vagina wordt geplaatst, tegen de baarmoederhals. Een diafragma is een mechanisch voorbehoedmiddel: het voorkomt dat spermatozoa de baarmoeder kunnen bereiken.
  • Hormonale contraceptie op basis van levonorgestrel, een progestageen, in de vorm van een staafje dat onderhuids in de arm wordt ingeplant.
  • Het optreden van een contractie wordt gevoeld als een verharding van de baarmoeder of een hevigere, plaatselijke pijn, soms ter hoogte van de nieren.
  • Geel lichaam, ontstaat door omvorming van de ovariële follikel na expulsie van de eicel op het ogenblik van de eisprong.Het corpus luteum is de belangrijkste bron van progesteron tijdens de tweede helft van de ovulatoire cyclus. Bijschrift Ovocyt Ovulatie Geel lichaam Ovule Eileider
  • Heelkundige ingreep waarbij baarmoederslijmvlies (endometrium) wordt verwijderd. Een curettage wordt uitgevoerd met een curette (een ‘lepeltje’) en kan worden uitgevoerd voor diagnostische (biopsies, enz.) of curatieve (evacuatie van een miskraam, enz.) doeleinden.
  • Holte gevuld met een vocht, een gas of een halfvaste substantie die zich abnormaal ontwikkelt in een orgaan of een weefsel. Een cyste kan goedaardig, borderline of kwaadaardig zijn.
  • Een acute (plots opkomende) of chronische (langdurige) ontsteking van de blaas, meestal door een infectie (bacterie). De symptomen van een cystitis zijn doorgaans pollakisurie (vaker moeten plassen), dysurie (pijn of brandend gevoel bij het plassen) en ook pijn in de onderbuik. De urine wordt troebel (etter) en gekleurd (als er bloed in zit).
  • Het cytomegalovirus is een virus van de familie van de herpesvirussen. Het wordt gemakshalve ook CMV genoemd. Doorgaans veroorzaakt het virus weinig symptomen bij mensen met een goed werkend immuunsysteem. Het veroorzaakt dan vermoeidheid of andere lichte en weinig typische symptomen zoals pijn en koorts. Bij immunogedeprimeerde mensen of zwangere vrouwen kan een infectie met het(...)

  • d

  • Datum van de eerste dag van de laatste menstruatie. Dat is de eerste dag van de cyclus.

  • p

  • De periode die volgt na het intreden van de menopauze.

  • d

  • Ziekte die ontstaat als de pancreas niet genoeg insuline produceert (type 1-diabetes) of als het lichaam niet goed genoeg reageert op de insuline die het produceert (type 2-diabetes). Insuline is een hormoon dat de suikerconcentratie (glucose) in het bloed controleert. Bij insulinetekort of insulineresistentie stijgt het suikergehalte in het bloed. Dat wordt gewoonlijk hyperglykemie genoemd.(...)
  • Een diafragma is een koepelvormig siliconenkapje dat wordt opgespannen door een stijve ring en dat voor elke geslachtsgemeenschap diep in de vagina wordt geplaatst, tegen de baarmoederhals. Het zorgt ervoor dat de spermatozoa de baarmoeder niet kunnen bereiken en voorkomt zo de bevruchting. Om de werkzaamheid ervan te verhogen, wordt aangeraden om een diafragma te combineren met een(...)
  • Een dizygote of twee-eiige tweeling is een tweeling die ontstaat uit twee verschillende eitjes (zygoten) en waarvan de twee leden dus een ander genetisch patrimonium hebben.
  • Onderzoek van de bloedstroom in bloedvaten met ultratonen. Zo kan de arts nagaan of er voldoende bloed stroomt door de arteriae uterinae, de navelsteng of de hersenslagaders.
  • Synoniem voor pijnlijke menstruatie. Dysmenorroe wordt gekenmerkt door pijn in de onderbuik (bekkenpijn) en kan gepaard gaan met nausea, braken, duizeligheid en hoofdpijn. We maken een onderscheid tussen primaire dysmenorroe (dysmenorroe vanaf de eerste menstruatie in de puberteit) en secundaire dysmenorroe (dysmenorroe die optreedt na meerdere cycli en te wijten is aan een genitale(...)
  • Late, vroege of ontbrekende ovulatie tijdens de cyclus, de aanleiding van menstruatiestoornissen of vruchtbaarheidsproblemen.
  • Pijn die de vrouw voelt bij geslachtsgemeenschap. De pijn kan variëren volgens de intensiteit van de geslachtsgemeenschap: soms heeft de vrouw maar even pijn en soms heeft ze pijn zolang de geslachtsgemeenschap duurt.

  • e

  • Niet-invasief beeldvormingsonderzoek dat gebruik maakt van ultratonen. Het toestel waarmee een echografie wordt uitgevoerd, heet een echograaf. Met een echografie kan men verschillende organen in beeld brengen zoals de nieren, de lever en het hart. Een echografie wordt courant uitgevoerd om de evolutie van de foetus tijdens de zwangerschap te volgen.
  • Ernstige en mogelijk levensbedreigende complicatie bij een zwangere vrouw. Eclampsie begint met een stijging van de bloeddruk (systolische bloeddruk ≥ 140 mmHg en/of diastolische bloeddruk ≥ 90 mmHg) doorgaans vanaf de 20e week van de zwangerschap. We spreken van pre-eclampsie als de vrouw een verhoogde bloeddruk en eiwit in de urine vertoont. Als pre-eclampsie niet wordt behandeld, kan(...)
  • De eicelreserve is de hoeveelheid eicellen die overblijft in uw eierstokken. Die vermindert met de leeftijd en weerspiegelt de tijd die rest voor een vrouw om zwanger te worden. Om dat te evalueren, wordt overgegaan tot een echografie van de eierstokken in het prille begin van de cyclus om het aantal aanwezige antrale follikels (in wording) te tellen. Door een bloedafname verifieert men de(...)
  • Techniek van chirurgische sterilisatie van de vrouw, waarbij de eileiders mechanisch worden afgesloten (clips, enz.) of worden doorgesneden zodat de spermatozoa niet meer in contact kunnen komen met de eicel.
  • Maken deel uit van het vrouwelijke voortplantingsapparaat.De twee eileiders (5) verbinden de eierstokken met de baarmoeder. Ze vangen de eicel op die door de eierstok wordt uitgestoten en voeren ze naar de baarmoeder. De bevruchting vindt doorgaans plaats in de eileider. Bijschrift Vagina Baarmoederhals en baarmoederhalsslijm Baarmoeder Eierstokken Eileiders Endometrium Ovule
  • Uitstoten van een biologische vloeistof (sperma of zaad) als een man een orgasme krijgt bij geslachtsgemeenschap of masturbatie.
  • ontsteking van het endocervicale kanaal, d.w.z. het kanaal dat de baarmoederholte met de vagina verbindt.
  • Benaming voor organen of weefsels die hormonen aanmaken.
  • Systeem bestaande uit meerdere endocriene klieren (hypothalamus-hypofyseas, eierstokken, teelballen, endocriene pancreas, bijnieren, schildklier, enz.), die hormonen afscheiden in de bloedsomloop. Die hormonen zijn essentieel bij het regelen en het handhaven van het evenwicht van het lichaam, bijvoorbeeld het metabolisme, de groei, de reacties op stress, de seksuele activiteit, de glykemie, enz.
  • Vorming van weefsel bestaande uit endometriumcellen buiten de baarmoeder. Het endometriumweefsel, ongeacht waar het zich in het lichaam bevindt, reageert op de hormonale schommelingen van de menstruatiecyclus. Net zoals het slijmvlies in de baarmoeder ontwikkelt het zich en ‘bloedt’ het elke maand. Als dat weefsel zich buiten de baarmoeder bevindt zoals bij vrouwen met endometriose, zal(...)
  • Infectie door een microbe van het endometrium of baarmoederslijmvlies (het slijmvlies dat de baarmoederholte bekleedt). In 50 % van de gevallen zijn seksueel overdraagbare microben in het spel (chlamydia, gonokokken, enz.).
  • Baarmoederslijmvlies, sterk gevasculariseerd slijmvlies dat de binnenzijde van de baarmoeder bekleedt. Bijschrift Vagina Baarmoederhals en baarmoederhalsslijm Baarmoeder Eierstokken Eileiders Endometrium Ovule
  • Chirurgische ingreep die wordt uitgevoerd tijdens de bevalling. Daarbij wordt de damstreek (perineum) van de vrouw over een kleine afstand doorgesneden om de opening te vergroten zodat de baby er gemakkelijk door kan. Een daminsnede wordt uitgevoerd om een traumatische scheur van de damstreek en beschadiging van de aarssfincter te voorkomen. De belangrijkste twee types van episiotomie zijn:(...)
  • Kleine chirurgische insnijding van enkele centimeters ter hoogte van de vulva, in de vaginawand en de bekkenbodemspieren. Een episiotomie wordt uitgevoerd bij sommige vrouwen tijdens de bevalling, om de verlossing vlotter te laten verlopen en een ernstige bilnaadscheur te vermijden.
  • Fysiologisch verschijnsel waarbij de penis hard en dik wordt. Een erectie van de penis ontstaat door een complexe interactie tussen endocriene, psychische, neurologische en vasculaire factoren en hangt gewoonlijk, maar niet altijd, samen met opwinding.
  • Een zwangerschap die zich ontwikkelt buiten de baarmoeder. We onderscheiden: een tubaire zwangerschap (het bevruchte ei ontwikkelt zich in de eileider), ovariële zwangerschap (het bevruchte ei ontwikkelt zich in de eierstok), cervicale zwangerschap (het bevruchte ei ontwikkelt zich in de baarmoederhals) en abdominale zwangerschap (het bevruchte ei ontwikkelt zich in de buik). Die(...)

  • f

  • Goedaardig gezwel in de vorm van een massa van wisselende grootte en dikte. Het gezwel ontwikkelt zich in de baarmoeder en meer bepaald in de baarmoederwand, in de spier. 30% van de vrouwen ouder dan 50 jaar heeft een fibroom. Een fibroom is meestal asymptomatisch en hoeft dan niet te worden behandeld. Soms veroorzaakt een fibroom pijn, bloedingen of onvruchtbaarheid.
  • Cardiovasculaire aandoening die wordt veroorzaakt door vorming van een bloedstolsel in een ader. Het stolsel blokkeert de bloedstroom in de ader geheel of volledig, zoals een prop. Afhankelijk van het type ader (diepe of oppervlakkige) is de flebotrombose min of meer ernstig. In de overgrote meerderheid van de gevallen treedt de flebotrombose op in een ader in de benen, maar in feite kan(...)
  • Elke niet-bloederige vaginale afscheiding die volgens de patiënte afwijkt van wat voor haar gebruikelijk is wat hoeveelheid, kleur of geur betreft. Dit kan gepaard gaan met geurhinder, jeuk of pijn in de schede of vulva, maar niet noodzakelijk.
  • Stadium van prenatale ontwikkeling na de embryonale fase dat eindigt met de geboorte. De overgang van het ‘embryonale’ naar het ‘foetale’ stadium vindt plaats na de 3e zwangerschapsmaand.
  • Zakjesvormige structuren in de eierstokken waarin zich de eicellen ontwikkelen. De follikels of eiblaasjes worden gevormd tijdens het intra-uteriene leven. Bij de geboorte heeft een meisje miljoenen follikels. Bij de puberteit schieten er daar nog enkele honderden duizenden van over in de twee eierstokken, maar er zullen niet meer dan 300-400 follikels ooit tot rijping komen. Bij elke(...)
  • Instrument om de foetus uit de genitale wegen te trekken tijdens een bevalling.
  • Follikelstimulerend hormoon, hormoon dat de groei van de ovariële follikel stimuleert bij elke menstruatiecyclus.
  • Alternatieve geneeswijze, waarbij uitsluitend gebruik wordt gemaakt van planten.

  • g

  • Geslachtelijke voortplantingscel, d.w.z. de zaadcellen bij de man en de eicellen bij de vrouw. Ze worden geproduceerd in de geslachtsklieren of gonaden (teelballen bij de man, eierstokken bij de vrouw).
  • Inwendige en uitwendige inspectie van de geslachtsorganen bij de vrouw om eventuele afwijkingen of aandoeningen op te sporen. Het basisonderzoek bestaat uit een vaginaal toucher, een speculumonderzoek met uitstrijkje en palpatie van de borsten.
  • Onderzoekstafel waarop de vrouw in liggende of halfliggende houding gaat liggen met de benen gespreid, de knieën opgetrokken en de hielen in de ‘beugels’.

  • h

  • Methode om de baby voor te bereiden op de geboorte door de baby aan te raken. Met die techniek kan u tijdens de zwangerschap een relatie opbouwen tussen u, uw partner en de baby.
  • Virale ziekte, kan ernstig zijn omdat ze cirrose en leverkanker kan veroorzaken. Er bestaat een efficiënt vaccin tegen het hepatitis B-virus. Het vaccin is niet gecontra-indiceerd tijdens de zwangerschap.
  • Virale ziekte, kan ernstig zijn omdat ze cirrose en leverkanker kan veroorzaken. Er bestaat geen efficiënt vaccin tegen het hepatitis C-virus. Het virus wordt overgedragen via het bloed of seksuele weg.
  • Aanwezigheid van eierstokweefsel en teelbalweefsel bij eenzelfde persoon. Het gaan om een afwijking van de seksuele ontwikkeling die optreedt tijdens de eerste weken van het foetale leven. In dat geval vertoont die persoon tweeslachtigheid en vruchtbaarheidsproblemen.
  • Overmatige haargroei bij vrouwen op plekken die normaal niet behaard zijn (gezicht, hals, borstkas, navelstreek, rug, schouders, enz.).
  • Ook hormonaal IUD (intra-uterine device) genoemd, is een T-vormig hulpmiddel van ongeveer 3 cm, dat door een arts in de baarmoeder wordt gestoken. Het spiraaltje bevat een reservoir met levonorgestrel, een synthetisch hormoon, dat gedurende minstens 3 jaar continu en gestaag plaatselijk in de baarmoeder wordt afgegeven. Een hormonaal spiraaltje dankt zijn contraceptieve werking(...)
  • Scheikundige stoffen die door de endocriene klieren worden afgescheiden (bijv. hypofyse, hypothalamus, pancreas enz.) in de bloedsomloop en die dan de functies van de eindorganen gaan controleren en regelen. Hormonen werken als scheikundige boodschappers tussen verschillende organen.
  • Humane papillomavirussen, virussen die door huidcontact worden overgedragen en dan de huid infecteren of via seksuele weg en dan het genitale slijmvlies infecteren. HPV-infecties zijn dan ook soi. Er bestaan ongeveer 200 verschillende HPV-types. We onderscheiden serotypes die weinig risico inhouden en goedaardige infecties veroorzaken (zoals wratten) en hoogrisicotypes. Een infectie met een(...)
  • Ook postcoïtale test genoemd, een test die doorgaans wordt aangevraagd bij koppels die moeilijk zwanger geraken, en waarbij cervixslijm wordt afgenomen na geslachtsgemeenschap. De test observeert het gedrag van de zaadcellen in het baarmoederhalsslijm, onderzoekt de hoeveelheid en de kwaliteit van het slijm en gaat na of er van de vrouw of van de man afkomstige antistoffen tegen spermtozoa(...)
  • Maagdenvlies, dun membraan tussen het voorste derde en de achterste twee derde van de vagina. De membraan is vrij dun om het bloed bij de menstruatie door te laten. Bij de eerste geslachtsgemeenschap scheurt het maagdenvlies, wat een lichte bloeding kan teweegbrengen. Een intact maagdenvlies is over het algemeen een teken van maagdelijkheid.
  • Abnormaal hoge afscheiding van mannelijke hormonen.
  • Weinig of kortstondig bloedverlies bij de menstruatie. Hypomenorroe komt vaak voor tijdens de puberteit en de premenopauze.
  • Overvloedige en langdurige menstruatie.
  • Vergroting van een weefsel of een orgaan.
  • Hypertensie of verhoogde bloeddruk is een cardiovasculaire aandoening die wordt gedefinieerd als een te hoge bloeddruk (systolische bloeddruk ≥ 14 en/of diastolische bloeddruk ≥ 9 cmHg). Hypertensie is vaak multifactorieel, kan acuut of chronisch zijn en kan al dan niet ernstig zijn.
  • Veroorzaakt weinig allergie.
  • Daling van de vruchtbaarheid.
  • Een klier van het endocriene systeem die zich onderaan in de hersenen bevindt.Ze fabriceert meerdere hormonen, die andere klieren stimuleren en tal van functies van het lichaam controleren (bijv. de schildklierfunctie, de groei van de beenderen, de functies van de eierstokken enz.).De hypofyse (3) wordt zelf gecontroleerd door de hypothalamus. Bijschrift Cerebrale hemisfeer of(...)
  • Kleine structuur in het midden van de hersenen, die deel uitmaakt van het centrale zenuwstelsel.De hypothalamus (4) regelt grote functies zoals de slaap, de honger en het seksuele gedrag. De hormonen die de hypothalamus afscheidt, hebben net als die van de hypofyse regulerende functies in het lichaam.De hypothalamus en de hypofyse werken nauw samen en vormen een functioneel geheel, de(...)
  • Hypothyreoïdie is een onvoldoende productie van schildklierhormonen door de schildklier, een vlindervormig orgaan onderaan in de hals. De schildklier heeft een sterke invloed op het lichaam. Ze regelt het basale metabolisme van de cellen van het lichaam. Ze controleert het energieverbruik, het gewicht, de hartfrequentie, de energie van de spieren, de gemoedsstemming, de concentratie, de(...)
  • Chirurgische verwijdering van de baarmoeder. Bij een totale hysterectomie worden de baarmoederhals en het -lichaam verwijderd. Bij een subtotale hysterectomie wordt alleen het baarmoederlichaam verwijderd. Bijschrift : 1. Baarmoeder / 2. Baarmoederhals / A. Totale / B. Sub-totale 
  • Een medische beeldvormingstechniek waarmee de arts de binnenkant van de baarmoeder, de baarmoederholte, het baarmoederslijmvlies (de binnenbekleding) en de baarmoederhals kan onderzoeken. Een hysterosalpingografie brengt ook de eileiders in beeld, die tussen de eierstokken en de baarmoeder liggen. Bij een hysterosalpingografie wordt een radiopake stof in de baarmoeder gespoten via een(...)
  • Onderzoek dat de binnenzijde van de baarmoeder in beeld brengt door middel van een hysteroscoop (kleine camera). De arts kan zo het cervicale kanaal, de baarmoederholte en het baarmoederslijmvlies (het endometrium) en de inplanting van de eileiders bekijken. We onderscheiden een diagnostische (kan ambulant worden uitgevoerd zonder anesthesie) en een operatieve hysteroscopie (wordt in het(...)

  • i

  • Techniek van kunstmatige voortplanting waarbij de bevruchting plaatsvindt buiten het lichaam van de vrouw. In een eerste fase worden eicellen en spermatozoa verzameld en in een proefbuisje met elkaar in contact gebracht. Het zo gevormde embryo wordt in de baarmoeder van de moeder of van een draagmoeder geplaatst. Dankzij in-vitrofertilisatie hebben veel steriele koppels toch een kind kunnen(...)
  • Het hoofdje zit voorbij het smalste gedeelte van het bekken
  • Plotseling en massaal afsterven van de cellen als gevolg van zuurstoftekort. In de volksmond wordt de term infarct vooral gebruikt voor een hartinfarct (afsterven van hartspierweefsel door een verstopping van één of meer kransslagaders door een bloedstolsel).
  • Contraceptieve techniek waarbij progestagenen in het spierweefsel van de arm of de bil worden ingespoten. Depo-Provera wordt om de 3 maanden ingespoten en Noristerat om de 2 maanden. Injecteerbare anticonceptiva worden zeer goed verdragen en zijn zeer efficiënt.
  • De bevalling in gang zetten bij een patiënte.
  • Vasthechting en inbedding van het embryo in het baarmoederslijmvlies. Bij de mens vindt de nidatie ongeveer 6 dagen na de bevruchting plaats.
  • Insuline is een hormoon dat wordt afgescheiden door de β-cellen van de langerhanseilandjes van de pancreas. Insuline regelt de energiesubstraten, waarvan de belangrijkste glucose, vetzuren en ketonlichamen zijn. De werking van insuline wordt vaak teruggebracht tot een bloedsuikerverlagend effect (daling van het glucosegehalte in het bloed). Het is waarschijnlijk beter te zeggen dat insuline(...)
  • Toediening van een crème of ovules met oestrogenen in de vagina. Die behandeling wordt toegepast bij de preventie van urineweginfecties en de behandeling van hyperactiviteit van de blaas en de genitale stoornissen bij de menopauze zoals een droge vagina en atrofie van de vulva en de vagina.
  • Geringere bloedtoevoer naar een orgaan. Dat veroorzaakt vooral een daling van de zuurstoftoevoer naar de weefsels van het orgaan zodat het orgaan minder zuurstof krijgt dan wat het nodig heeft en minder goed of niet meer kan werken.

  • j

  • Oligo-element dat essentieel is voor de goede werking van het organisme en door de schildklier wordt opgenomen om schildklierhormonen (T3 en T4) te produceren. Jodium is onmisbaar voor de groei van de foetus, maar ook tijdens de adolescentie en voor vrouwen in de menopauze.

  • k

  • Weergave van de chromosomen in de celkern onder de microscoop na schikking van de paren volgens de grootte. Met een karyotype kan men chromosomale afwijkingen zoals trisomie opsporen en bepaalde kenmerken van het individu definiëren zoals het genetische geslacht (door analyse van de geslachtschromosomen).
  • Heelkundige ingreep waarbij het kind via een insnede in de baarmoederwand uit de baarmoeder wordt gehaald. Het woord ‘keizersnede’ komt van het Latijn caesari, wat ‘kind geboren door incisie’ betekent. Vandaar zou de naam van Julius Caesar komen.
  • Er zijn twee klieren van Bartholin (7), een links en een rechts van de vulva. Bij seksuele opwinding scheiden die klieren cyprine af, een vloeistof die de vulva en de vagina smeert.De klieren van Bartholin werken niet voor de puberteit. Ze regresseren en vallen uit na de menopauze.Er kan zich gemakkelijk een cyste vormen in een klier van Bartholin. Dat uit zich als een verdikking dicht bij(...)
  • Klieren die zich aan weerszijden van de urethra (de urinebuis, kanaal in de penis) bevinden en het pre-ejaculatievocht produceren. Bijschrift Urethra of urinebuis Blaas Prostaat Zaadblaasjes Zaadleiders Testikels Scrotum Klieren van Cowper
  • Een klonter is een massa die zich vormt in het bloed tijdens het stollingsproces.
  • Techniek van begeleide voortplanting waarbij vooraf uit een staal geselecteerde spermatozoa in de baarmoeder worden gebracht. Dat kunnen spermatozoa van de partner zijn (intraconjugale kunstmatige inseminatie) of spermatozoa van een spermabank (kunstmatige inseminatie met sperma van een donor). Het sperma wordt in het laboratorium voorbereid; de beweeglijke zaadcellen worden gescheiden van(...)

  • l

  • Onderzoek van de buikholte met een camera die in de buikholte wordt ingevoerd via een kleine insnede in de buik.
  • Laparoscopie is een mini-invasieve diagnostische en/of therapeutische chirurgische techniek die wordt uitgevoerd in de buikholte. De laparoscopie maakt deel uit van de endoscopische technieken en wordt almaar vaker uitgevoerd bij aandoeningen van het spijsverteringsstelsel, in de gynaecologie en de urologie. Tijdens een laparoscopie wordt de binnenkant van de buik bekeken met een camera. De(...)
  • Chirurgisch openen van de buik.
  • Witverlies, witachtig verlies uit de vagina. Fysiologische leukorroe bestaat uit baarmoederslijm en cellen die afschilferen in de vagina en de baarmoederhals als gevolg van celvernieuwing. Pathologische leukorroe wijst op een infectie. Fysiologische leukorroe kan variëren wat de consistentie betreft (vloeibaarder, meer schuimend, soms geel- of groenachtig, ruikend, enz.)
  • De manier waarop iemand naar zijn eigen lichaam kijkt; het beeld dat iemand van het eigen lichaam heeft. Mensen met een laag zelfbeeld vinden hun lichaam onaantrekkelijk, terwijl anderen hen best mooi vinden. Het lichaamsbeeld is altijd subjectief.
  • Gedeelte van het menselijke lichaam, op de overgang tussen de romp en linker- en de rechterdij. In de lies lopen de arteria femoralis en de vena femoralis en liggen er lymfeklieren.
  • Vermogen tot soepelheid en uitrekken van de ligamenten en pezen van een gewricht. Overmatige laxiteit kan onstabiliteit of verzwikkingen veroorzaken. In dat geval spreken we van hyperlaxiteit.
  • Gedeelte van het kind dat zich het eerst presenteert. Meestal het hoofdje (hoofdligging). Andere normale ligging: stuitligging (de bips).
  • Verlies van bloed, slijmvliesresten, lymfe en kliersecreties uit de vagina tijdens de eerste twintig dagen na de baring tot de baarmoederwand waar de placenta op heeft gezeten, volledig genezen is.
  • Verstopping van één of meer longslagaders door een bloedstolsel. De klinische verschijnselen zijn plotselinge, onverklaarde kortademigheid, felle pijn in de borstkas, hoesten en bloederige fluimen.
  • Ronde orgaantjes, verspreid over het hele lichaam over het verloop van de lymfecirculatie. Lymfe is een biologisch vocht dat veel cellen bevat die het lichaam verdedigen, meer bepaald leukocyten of witte bloedcellen. Ze spelen een belangrijke rol in geval van agressie door een uitwendig agens door productie en afgifte van antistoffen in het bloed. Normaal zijn ze niet groter dan een(...)
  • Zwelling van een min of meer groot gedeelte van het lichaam door ophoping van lymfevocht in het bindweefsel. Lymfoedeem ontstaat als de lymfevaten beschadigd of verstopt zijn of na verwijdering van de lymfeklieren, bijvoorbeeld bij kankerchirurgie.

  • m

  • Contraceptie die een hooggedoseerd progestativum bevat. Gezien de talrijke bijwerkingen wordt deze behandeling echter alleen voorgeschreven in bijzondere gevallen, zoals baarmoederfibromen en endometriose, of bij sommige vrouwen boven de 40 jaar (om diverse redenen).
  • Als de baby te groot is voor zijn leeftijd (‘large for gestational age’). Komt vaker voor als de moeder een slecht geregelde diabetes vertoont.
  • Radiologisch onderzoek (met X- of röntgenstralen) van de borsten. Daarbij worden röntgenfoto’s gemaakt van elke borst (een voor-achterwaartse, een profiel- en soms een schuine opname) om de borst volledig in beeld te brengen. Een mammografie wordt uitgevoerd om borstkanker op te sporen.
  • Medisch begeleide voortplanting, geheel van technieken die tot doel hebben een eicel te bevruchten via een medische of chirurgische interventie.
  • Wordt ook therapeutische abortus genoemd. Is een vrijwillige onderbreking van de zwangerschap om medische redenen. In de praktijk kan een zwangerschapsonderbreking op elk ogenblik worden uitgevoerd als twee artsen die lid zijn van een multidisciplinair team, na overleg met het team verklaren dat de zwangerschap de gezondheid van de vrouw ernstig in gevaar brengt of dat de kans groot is dat(...)
  • Belangrijkste biologisch pigment, dat de huidskleur bepaalt.
  • Kanaaltjes waarlangs de melk die uitgescheiden wordt door de borstklieren, naar de tepelopeningen vloeit.
  • Inflammation d’origine infectieuse des méninges, la membrane qui entoure le système nerveux central.
  • Combinatie van menorragie (overvloedige menstruatie) en metrorragie (bloedingen buiten de menstruatie).
  • Combinatie van menorragie (overvloedige menstruatie) en metrorragie (bloedingen buiten de menstruatie).
  • Abnormaal lange (langer dan 7 dagen) en overvloedige menstruatie.
  • Het bloedverlies dat optreedt tijdens de menstruatiecyclus.
  • De menstruatiecyclus is de periode bij de vrouw die loopt van de eerste dag van de menstruatie tot het begin van de volgende menstruatie. De cyclus wordt geregeld door hormonen die worden afgescheiden door een klier in de hersenen, de hypofyse. De hypofyse wordt zelf ook geregeld door een andere hersenstructuur, de hypothalamus. De menstruatiecyclus duurt gemiddeld 28 dagen, maar is niet bij(...)
  • De menstruatiecyclus is de periode bij de vrouw die loopt van de eerste dag van de menstruatie tot het begin van de volgende menstruatie. De cyclus wordt geregeld door hormonen die worden afgescheiden door een klier in de hersenen, de hypofyse. De hypofyse wordt zelf ook geregeld door een andere hersenstructuur, de hypothalamus. De menstruatiecyclus duurt gemiddeld 28 dagen, maar is niet bij(...)
  • Kankerhaarden (secundaire haarden) op afstand van de primaire kanker. Kankercellen van de primaire haard zaaien uit via de bloedbaan of de lymfevaten en kunnen dan secundaire haarden vormen.
  • Bloedverlies dat optreedt buiten de menstruatie. Wordt ook tussenbloeding genoemd.
  • Medische term voor urinelozing, de evacuatie van de urine die in de blaas zit. Urinelozing is mogelijk als de blaassfincter ontspant en de blaasspier, de detrusor, dan samentrekt. Een normale urinelozing wordt bepaald door de wil, is pijnloos en leidt tot een volledige lediging van de blaas.
  • Wijst op de buik- en bekkenpijn die optreedt halverwege de menstruatiecyclus en samenhangt met de eisprong.
  • Onderzoek waarbij de hartslag van de baby gecontroleerd wordt in de baarmoeder (‘in utero’). Dat gebeurt via de zogenaamde cardiotocograaf, een instrument dat de hartslag van de foetus meet via twee sensoren die op de buik van de moeder geplaatst worden.
  • De term monozygoot slaat op elk van de twee leden van een tweeling die uit eenzelfde eicel zijn voortgesproten. Synoniem: echte of eeneiige tweelingen. Ze zijn ontstaan uit een en dezelfde eicel, die zich in een vroeg stadium van haar ontwikkeling heeft gedeeld. De twee hebben dan ook precies hetzelfde genetische patrimonium en zijn altijd van hetzelfde geslacht. Ze lijken bijzonder goed op(...)
  • Eenvoudig en pijnloos radiologisch onderzoek dat beelden 'in plakjes' oplevert van het organisme. De beelden die verkregen worden, zijn het resultaat van de interactie tussen het natuurlijke magnetisme van het lichaam en de grote magneet van het toestel.
  • Infectie van de huid of het slijmvlies door een schimmel. Een vulvovaginale schimmelinfectie veroorzaakt jeuk en een wit, kaasachtig witverlies, dat lijkt op gestremde melk.
  • Chirurgische ingreep om een of meer baarmoederfibromen te verwijderen.
  • Goedaardig gezwel dat uitgaat van het spierweefsel. Myoom is synoniem met fibroom. Vrouwen vertonen vaak baarmoederfibromen.

  • n

  • Uitstoting van de placenta uit de baarmoeder. Dat gebeurt op natuurlijke wijze binnen dertig minuten na de geboorte van het kind.
  • Familie van hormonen, die zowel voorkomen bij de vrouw als bij de man. Oestrogenen worden in grotere hoeveelheid geproduceerd bij vrouwen van vruchtbare leeftijd. Die familie telt vier oestrogenen: oestron (E1), 17b-oestradiol (E2, het belangrijkste oestrogeen bij jonge vrouwen), oestriol (E3) en estetrol (E4, een oestrogeen dat enkel tijdens de zwangerschap wordt geproduceerd). Oestrogenen(...)
  • Kleine ruimte gevuld met vocht ter hoogte van de nek en veroorzaakt door het loskomen van de nekplooi tussen de huid en de wervelkolom. Door de dikte van de nekplooi te meten, kan het risico worden bepaald op een ernstige chromosoomafwijking, in het bijzonder trisomie 21. Kinderen met trisomie 21 hebben immers een dikkere nekplooi. De nekplooi kan worden gemeten tussen de 11de en de 13de(...)
  • Primitief zenuwstelsel bij het embryo.
  • Systeem dat gebruik maakt van scheikundige boodschappers die door een neuron worden geproduceerd en die werken als hormonen.

  • o

  • ‘Natuurlijke’ contraceptiemethode, ook wel ‘kalendermethode’ genoemd. Ze is geïnspireerd op de bevindingen van de Japanse dokter Kyusaku Ogino, die in 1924 ontdekte dat de vrouw één keer per maand op een vast tijdstip ovuleert. De inzichten van Ogino werden aanvankelijk gebruikt om de conceptiekansen te optimaliseren, maar de Oostenrijkse gynaecoloog Herman Knauss benutte ze nadien om een(...)
  • Weinig overvloedige en weinig frequente menstruatie.
  • Meting van de botdichtheid, beeldvormingstechniek om het calciumgehalte in de beenderen te meten. Dat onderzoek kan een calciumtekort in de beenderen (wat vaak het geval is tijdens de menopauze) aantonen.
  • Aandoening van het skelet. Osteoporose wordt gedefinieerd als een vermindering van de botmassa waardoor het botweefsel erg broos wordt. Osteoporose komt vaak voor na de menopauze.
  • Eierstokken (4), twee vrouwelijke geslachtsklieren, die deel uitmaken van de inwendige geslachtsorganen en die de vrouwelijke geslachtshormonen produceren. De endocriene functie van de ovaria wordt verzekerd door de follikelcellen die rond de zich ontwikkelende eicel liggen en waaruit het gele lichaam ontstaat. Net zoals de vorming van gameten kent de endocriene functie van de eierstokken(...)
  • Heelkundige ingreep waarbij een of beide eierstokken worden verwijderd.
  • Ontsteking of infectie van een eierstok.
  • We spreken van overvloedige maandstonden als een vrouw meer dan 80 ml bloed per menstruele cyclus verliest.
  • Eicel, vrouwelijke voortplantingscel (of gameet) in de ovariële follikel. Na expulsie van de eicel bij de eisprong spreken we van een eitje.Een eitje dat door een spermatozoön wordt bevrucht, vormt een embryo. Bijschrift Ovocyt Ovulatie Geel lichaam Ovule Eileider
  • Eisprong, fysiologisch proces waarbij één van de eierstokken tussen dag 12 en dag 14 van de menstruatiecyclus een eicel afgeeft. Ongeveer om de vier weken komt een follikel (eiblaasje) tot rijpheid. Een rijpe follikel geeft de eicel af en wordt dan omgezet in een geel lichaam. De eicel daalt dan af in de eileider en zal er eventueel een spermatozoön ontmoeten. Als die ontmoeting niet(...)
  • Eitje, vrouwelijke voortplantingscel (of gameet) in de ovariële follikel. Na expulsie van de eicel bij de eisprong spreken we van een eitje.Een eitje dat door een spermatozoön wordt bevrucht, vormt een embryo. Bijschrift Ovocyt Ovulatie Geel lichaam Ovule Eileider
  • Hormoon dat door de hypothalamus wordt geproduceerd en dat hoofdzakelijk inwerkt op de gladde spieren van de baarmoeder en de borstklieren. Oxytocine wordt in grote hoeveelheid afgegeven na uitrekking van de baarmoederhals en de baarmoeder tijdens de arbeid (wat de geboorte bevordert) en na stimulering van de tepels bij borstvoeding.

  • p

  • Ook kleine bekken genoemd. Anatomische streek tussen de heupen en de damstreek. Het kleine bekken bevat beenderen zoals het heiligbeen en het staartbeen en organen zoals de endeldarm, de organen van de urinewegen en het voortplantingsapparaat.
  • Anesthesietechniek waarbij een katheter wordt ingebracht ter hoogte van een tussenwervelruimte tot in de peridurale ruimte en waarna een anestheticum wordt ingespoten. De peridurale ruimte is de ruimte tussen de dura mater (vlies dat het ruggenmerg beschermt) en het achterste gedeelte van de wervelkolom.   Bijschrift : 1. Katheter / 2. Peridurale ruimte / 3. Ruggenmerg  
  • Periode waarin bepaalde afwijkingen optreden die erop wijzen dat de menopauze eraan komt.
  • Fysiotherapie die gewoonlijk na de bevalling of in geval van urine-incontinentie wordt voorgeschreven om de spieren van het perineum te versterken. Daarbij wordt ook gelet op het urinelozings- en stoelgangspatroon. Tot slot is er een abdominale revalidatie met ademhalingsoefeningen.
  • Damstreek, geheel van de spieren die de binnenwand van het kleine bekken bedekken tussen de aars en de vulva (of de penis). Ze dienen vooral om het onderste gedeelte van het spijsverteringskanaal (endeldarm en aars), de urinewegen en de genitale wegen te ondersteunen. Bijschrift : 1.Schaambeen / 2.Stuiten / 3.Périnée superficiel / 4.Périnée profond / A. Clitoris / B. Méat urinaire / C.(...)
  • Buikvlies, dun vlies dat de binnenzijde van de buikholte (pariëtale buikvlies) en de buitenkant van de organen (visceraal buikvlies) in de buikholte bekleedt (lever, pancreas, milt, maag en de verschillende darmsegmenten). 1/Vagina - 2/De baarmoederhals - 3/De baarmoede - 4/De eierstokken - 5/De eileiders - 6/De blaas - 7/De dikke darm - 8/Peritoneum
  • Geneesmiddelen om pijn te verlichten.
  • Moederkoek. Orgaan dat zich ontwikkelt gedurende de hele zwangerschap en dat bestaat uit foetaal én maternaal weefsel. De placenta speelt een fundamentele rol bij de metabole en gasuitwisseling tussen de foetus en de moeder. De placenta levert voedingsstoffen, water en zuurstof, die de foetus nodig heeft om zich te ontwikkelen, en voert het koolzuurgas en de metabole afvalstoffen van het(...)
  • Abnormale ligging van de placenta (moederkoek), die zich vormt aan de onderkant van de baarmoederholte (ter hoogte van de baarmoederhals, die hierdoor gedeeltelijk of volledig geblokkeerd wordt) in plaats van in het bovendeel. Bij een placenta praevia kan er een bloeding optreden als complicatie. Bron : Placenta / 2. Placenta previa totaal
  • Een plotselinge dood wordt gedefinieerd als een overlijden dat niet kon worden voorspeld tijdens de laatste 24 uur voor het overlijden.
  • Doorgaans goedaardig, fibreus (vrij hard) groeisel van slijmvlies, bijv. in de dikke darm, de endeldarm, de uitwendige gehoorgang, de baarmoeder en de vagina.
  • Endocriene aandoening die wordt gekenmerkt door aanwezigheid van meerdere cystische structuren in de eierstok. De oorzaak is niet bekend, maar een te hoge productie van androgenen (mannelijke hormonen) en insulineresistentie zouden ten grondslag liggen aan het syndroom. De verhoogde androgeenspiegels (hyperandrogenisme) zouden de rijping van de follikels verstoren met anovulatoire cycli als(...)
  • Frequentere maandstonden, waardoor de tijd tussen twee maandstonden korter wordt.
  • De periode die loopt van het einde van de bevalling tot de eerste menstruatie na de zwangerschap. Die periode wordt gekenmerkt door nieuwe psychische en familiale omwentelingen (essentiële periode voor het opbouwen van de moeder-kindrelatie, ontdekking van de pasgeborene, familiale veranderingen), maar ook fysische met een abrupt verlies van de fysiologische en anatomische referentiepunten(...)
  • Vroeger zwangerschapstoxicose genoemd, is een zwangerschapshypertensie die optreedt vanaf de tweede helft van de zwangerschap (na 20 weken amenorroe) en die gepaard gaat met proteïnurie. Pre-eclampsie wordt veroorzaakt door een abnormale productie door de placenta van stoffen die de wand van de bloedvaten in het lichaam kunnen beschadigen. 2-3% van de zwangerschappen wordt gecompliceerd met(...)
  • Voedingsstoffen die de groei en de werking van probiotica stimuleren. Ze vormen het substraat voor probiotica, die een gunstige invloed hebben op de darmflora.
  • Periode die aan de menopauze voorafgaat.
  • Geheel van lichamelijke en emotionele symptomen die gewoonlijk optreden 2-7 dagen voor de menstruatie (soms tot 14 dagen). Ze verdwijnen doorgaans zodra de menstruatie begint, of enkele dagen later. De frequentste symptomen zijn uitgesproken vermoeidheid, gevoelige, gezwollen borsten, zwelling van de onderbuik, hoofdpijn en prikkelbaarheid. De intensiteit en de duur van de symptomen(...)
  • Een probioticum is een voedingsmiddel voor micro-organismen waaraan een gezondheidsbevorderende werking wordt toegeschreven. Zo werken bepaalde soorten lactobacillen als probiotica.
  • Steroïdhormoon dat eenzelfde werking heeft als progesteron, het enige natuurlijke progestageen. Progestagenen verschillen onderling qua sterkte (affiniteit voor de progesteronreceptoren) en bijwerkingen. Progestagenen kunnen androgene, antiandrogene, oestrogene, glucocorticoïde en antimineralocorticoïde bijwerkingen veroorzaken. Hormonale anticonceptiva bevatten altijd progestagenen, al dan(...)
  • Vrouwelijk hormoon dat wordt geproduceerd door de ovaria en hoofdzakelijk door het gele lichaam. De bloedspiegel van progesteron stijgt tijdens de tweede helft van de menstruatiecyclus. Progesteron bereidt de baarmoeder voor op de innesteling. Tijdens de zwangerschap wordt ook progesteron aangemaakt in de placenta en verhindert het contracties van de baarmoederspier. Progesteron (of zijn(...)
  • Hormoon dat door de hypofyse wordt aanmaakt. Prolactine bevordert de lactatie tijdens borstvoeding.
  • Stoffen die in de meeste weefsels en organen worden gevormd uit essentiële vetzuren. In de baarmoeder stimuleren prostaglandines de contracties van de baarmoederspier.
  • Eén van de beenderen van het voorste deel van het bekken, en bij uitbreiding de zone tussen de onderbuik en de geslachtsorganen.

  • r

  • Endeldarm, darmsegment dat ligt tussen het sigmoïd en het anale kanaal. De ‘ampulla recti’ slaat de fecale materie op in afwachting van de stoelgang.
  • Bloeduitstorting door het vroegtijdig loskomen van de placenta. Dit hematoom doet zich voor tussen de placenta en de baarmoeder, en kan een bloeding veroorzaken.
  • Rode hond, virale infectie, die in het begin van de zwangerschap ernstig is omdat ze misvormingen kan veroorzaken. Zeldzaam geworden dankzij vaccinatie.

  • s

  • Bot in het bekken dat gevormd wordt door de naad van de vijf heiligbeenwervels (de wervels in de bekkenbodemstreek die zich onder de wervelkolom bevinden). Het sacrum heeft de vorm van een omgekeerde piramide en bevindt zich tussen de lendenwervels en het staartbeen. 1. Sacrum / 2. Stuitbeen / 3. Lendenwervels
  • Infectie veroorzaakt door een bacterie (Chlamydia trachomatis of gonokokken) die via seksuele weg wordt overgedragen (zie definitie soi) en een of beide eileiders treft. De infectie veroorzaakt bekkenpijn, koorts, onwelruikend vaginaal verlies en abnormaal bloedverlies buiten de menstruatie. Als de infectie niet tijdig wordt behandeld, kan ze leiden tot steriliteit en abcesvorming.
  • Slijmvliezen die deel uitmaken van de vulva. De kleine schaamlippen (2) bevinden zich binnen de grote schaamlippen (1) en omgeven de ingang van de vagina. Bijschrift Grote of buitenste schaamlippen Kleine of binnenste schaamlippen Clitoris Opening van de urinebuis Vagina opening en Maagdenvlies Anus Klieren van Bartholin
  • Een toestand waarbij de vrouw alle symptomen van een zwangerschap vertoont en die er helemaal op lijkt, zonder dat er een foetus is.
  • Vlindervormig kliertje aan de basis van de hals en vlak boven de sleutelbeenderen, dat hormonen produceert die onmisbaar zijn voor de goede werking van de organen. Bijdschrift: 1.Schildklier / 2.Luchtpijp
  • Verdikking of klein en duidelijk afgebakend gezwelletje in de schildklier.
  • Balzak, zak van huid en fibromusculair weefsel aan de inplanting van de penis. Komt voor bij de meeste mannelijke landzoogdieren.Bestaat uit meerdere enveloppes, ondersteunt de teelballen en houdt de temperatuur van de teelballen stabiel. Het scrotum (7) is een deel van het mannelijke voortplantingsapparaat. Bijschrift Urethra of(...)
  • Infecties die tussen partners worden overgedragen bij verschillende vormen van geslachtsgemeenschap (vaginale, anale en orale geslachtsgemeenschap). Voorbeelden van soa zijn hiv, hepatitis C, syfilis en Chlamydia trachomatis.
  • Infecties die tussen partners worden overgedragen bij verschillende vormen van geslachtsgemeenschap (vaginale, anale en orale geslachtsgemeenschap). Voorbeelden van soi zijn hiv, hepatitis C, syfilis en Chlamydia trachomatis.
  • Infecties die tussen partners worden overgedragen bij verschillende vormen van geslachtsgemeenschap (vaginale, anale en orale geslachtsgemeenschap). Voorbeelden van soi zijn hiv, hepatitis C, syfilis en Chlamydia trachomatis.
  • Infection généralisée de l’organisme, due à des microorganismes pathogènes de type bactérien.
  • Secreties van de baarmoederhals die kort voor de bevalling worden uitgestoten.
  • Vaginale secreties die worden geproduceerd onder invloed van seksuele opwinding om de penetratie te vergemakkelijken.
  • Zie definitie seksueel overdraagbare infectie (soi)
  • Gynaecologisch instrument waarmee de arts voorzichtig de wanden openspert om de vagina en de baarmoederhals te onderzoeken.
  • Zaadcellen, beweeglijke mannelijke voortplantingscellen (of gameten), die een rol spelen bij de geslachtelijke voortplanting. Bij de bevruchting versmelt een zaadcel met een eitje of een ovocyt (vrouwelijke gameet) met vorming van een bevrucht ei, dat zich dan zal ontwikkelen tot een embryo en uiteindelijk tot een nieuw individu van dezelfde soort. Elk spermatozoön bevat een kern, een(...)
  • Zaaddodend product, dat plaatselijk werkt als contraceptief middel door de spermatozoa die in de vagina zitten, te vernietigen of uit te schakelen. Zaaddodende producten bestaan in verschillende vormen: crème, gel, ovule, tablet, tampon, enz. Het zaaddodende middel moet voor de geslachtsgemeenschap diep in de vagina worden ingebracht.
  • Medisch onderzoek waarbij het sperma van een man wordt geanalyseerd, doorgaans bij het evalueren van onvruchtbaarheid van een koppel. Het onderzoek meet de normale en abnormale spermatozoa, evalueert de bewegingen en de vorm van de zaadcellen en meet verschillende stoffen die normaal in sperma zitten.
  • Onvolledige ontwikkeling van de wervelkolom. Die misvorming treedt op voor de geboorte en kan een verlamming of verlies van gevoeligheid van de onderste ledematen veroorzaken. Een spina bifida kan ook blaasstoornissen en andere afwijkingen van de eliminatiefuncties veroorzaken.
  • Synoniem van micronutriënt, chemische stof met een eenvoudige structuur (metaalionen) die in zeer kleine hoeveelheden voorkomt in het organisme en zorgt voor zijn goede werking.
  • Stoornis van de menstruatiecyclus gekenmerkt door een beetje bloedverlies tussen twee menstruaties in.
  • Menstruatiestoornis die gekenmerkt wordt door gering bloedverlies tijdens de intermenstruele periode.
  • Speciale soort cel die zich kan vermenigvuldigen en daarbij hetzelfde genetisch materiaal behoudt.
  • Bacterie die een rol speelt bij verschillende aandoeningen en onder meer ziekenhuisinfecties veroorzaakt. Ze kan aanwezig zijn in alle omgevingen (water, grond, lucht, voeding, voorwerpen), maar ook op de huid en de slijmvliezen, in de neus … Ze veroorzaakt niet altijd symptomen.
  • Littekens in de huid op plaatsen waar de huid snel is gegroeid (buik, borsten).
  • Een monsterafname met behulp van een klein borsteltje.
  • Natuurlijke gezinsplanningsmethode als aanvulling op de temperatuurmethode. Ze is gebaseerd op de observatie van minstens twee indicatoren van de menstruatiecyclus: de temperatuur bij het ontwaken en de consistentie van het cervicale slijm.

  • t

  • Bij een temperatuurcurve meet je elke ochtend je lichaamstemperatuur. Tijdens de tweede helft van de cyclus vertoont de temperatuurcurve een plateau. Zo kan je nagaan of en wanneer een eisprong is opgetreden.
  • Cirkelvormige, gepigmenteerde huidzone aan de voorzijde van de borstkas rond de tepel. De tepelhof ligt op de borsten bij vrouwen.De diameter ervan bedraagt gemiddeld twee tot drie centimeter. Bijschrift Tepel Tepelhof Borstklieren Melkklieren Vetweefsel Borstspieren
  • (testiculaire sperma-extractie) Punctie/ biopsie van de teelballen voor afname van sperma en teelbalweefsel ter opsporing van precursoren (van spermatozoa). Het ingevroren materiaal kan vervolgens voor een vruchtbaarheidsbehandeling worden gebruikt.
  • Mannelijk geslachtshormoon, dat door de teelballen wordt afgescheiden.
  • Omhulsel rond de eicel en de follikelcellen.
  • Toxische stof die geproduceerd wordt door een levend organisme, zoals een bacterie, een schimmel, een plant of een dier.
  • Speciale vorm van septische shock veroorzaakt door de toxines van stafylokokken en streptokokken. Een septische shock wordt gekenmerkt door een daling van de bloeddruk die kan leiden tot de dood. De laatste jaren werd het toxischeshocksyndroom in verband gebracht met het gebruik van zeer absorberende tampons.
  • Infectie door de parasiet Toxoplasma gondii. De parasiet infecteert meestal warmbloedige dieren waaronder de mens, maar zijn definitieve gastheren zijn katachtigen (bijvoorbeeld katten). Toxoplasmose kan van de moeder op de foetus worden overgedragen. Het risico op aantasting van de foetus en de ernst van de infectie hangen af van het zwangerschapsstadium. In ernstige gevallen kan een(...)
  • Test om trisomie 21 (downsyndroom) op te sporen. Wordt uitgevoerd bij alle vrouwen die dat wensen. Een positieve test (minder dan 1/250) betekent dat de vrouw een hoger risico loopt dat haar kind de ziekte heeft. In dat geval zal de arts een vruchtwaterpunctie voorstellen.
  • Aangeboren chromosomale afwijking die wordt gekenmerkt door een extra chromosoom 21 (dus 3 in plaats van 2). Dat syndroom is zeer typisch: cognitieve achterstand en specifieke morfologische trekken. Trisomie 21 is een van de frequentste genetische aandoeningen (prevalentie 9,2 op de 10.000 levende geboortes).
  • Perifere laag van de eicel, bevrucht en ingenesteld in de baarmoeder.
  • Vorming van een trombus (stolsel) die het lumen van een bloedvat afsluit. Naargelang van de ligging van de trombus spreken we van een veneuze trombose (trombus in de veneuze bloedsomloop) of een arteriële trombose (trombus die de arteriële circulatie afsluit).

  • u

  • Gynaecologisch onderzoek waarbij de arts met een borsteltje oppervlakkige cellen van de baarmoederhals afneemt. Die cellen worden daarna met de microscoop geanalyseerd. Dat onderzoek wordt aangeraden bij alle vrouwen van 20 tot 65 jaar met een seksueel actief leven. Met een uitstrijkje kan de arts immers door een papillomavirus geïnfecteerde cellen opsporen. Die cellen kunnen(...)
  • De twee ureters of urineleiders voeren de urine van de nieren naar de blaas.
  • In de anatomie is de urethra (urinebuis) het kanaal aan de uitgang van de blaas. De urethra heeft een excretiefunctie bij mannen en vrouwen (urinelozing) en bij de man ook een voortplantingsfunctie (passage van sperma). Bijschrift Urethra of urinebuis Blaas Prostaat Zaadblaasjes Zaadleiders Testikels Scrotum Klieren van Cowper
  • Infectie van de urethra. Is meestal een soi veroorzaakt door bacteriën (gonokokken, Chlamydia trachomatis, enz.). Een urethritis komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen.
  • Baarmoeder (3), orgaan dat deel uitmaakt van het voortplantingsapparaat van de vrouw. De baarmoeder ligt in de onderbuik en is ongeveer driehoekig. De punt is naar beneden gericht naar de baarmoederhals, die zelf uitgeeft in de vagina.De baarmoederhoornen bovenaan lopen links en rechts uit in de eileiders, die naar de eierstokken lopen. Bijschrift Vagina Baarmoederhals en(...)

  • v

  • Onwillekeurige contractie van de bekkenspieren, waardoor penetratie onmogelijk is. Vaak van psychische oorsprong.
  • Ontsteking van het slijmvlies van de vagina. Gaat vaak samen met een ontsteking van de vulva. We spreken dan ook meestal van vulvovaginitis. Deze aandoening wordt veroorzaakt door een infectie door pathogene bacteriën en schimmels, die vaginale letsels, roodheid, jeuk, een brandend gevoel en vaginaal verlies kunnen veroorzaken.
  • Infectie van de vagina door een verstoring van het evenwicht in de microbiële flora in de vagina met verdwijnen van lactobacillen in het voordeel van pathogene bacteriën zoals Gardnerella vaginalis. Het frequentste symptoom is overvloedig, onwelruikend verlies.
  • Een verhoogde bloedstroming in bepaalde lichaamsweefsels die zwelling veroorzaakt (bv. erectie of vaginaal vochtig worden). Bij zwangere vrouwen treedt er in het bekken vasocongestie op waardoor de vagina makkelijker vochtiger wordt en gevoeliger kan zijn.
  • Abnormale, niet-anatomische verbinding tussen de blaas en de vagina met onwillekeurig urineverlies uit de vagina als gevolg. Zo’n fistel ontstaat doorgaans na een moeilijke bevalling of een ander pathologisch proces.
  • Vermoedelijke einddatum van een zwangerschap en tijdstip van de bevalling. De normale duur van een zwangerschap bedraagt 41 weken amenorroe. Toch spreken we al van een voldragen zwangerschap wanneer de baby geboren wordt tussen de 37ste en de 41ste week amenorroe.
  • Reproductie
  • Vrijwillige stopzetting van de zwangerschap om niet-medische redenen. Een vrijwillige zwangerschapsonderbreking is toegestaan tot 14 weken amenorroe. Voor 9 weken amenorroe kan de zwangerschap worden onderbroken met geneesmiddelen; daarna is een chirurgische ingreep (curettage) geïndiceerd.
  • Een primaire afwijking van de eierstokken die wordt gekenmerkt door afwezigheid van menstruatie (primaire amenorroe) of een voortijdige uitputting van de eiblaasjes voor de leeftijd van 40 jaar (secundaire amenorroe). Vroegtijdige ovariuminsufficiëntie komt voor bij ongeveer 1% van de vrouwen jonger dan 40 jaar, 1 op de 10.000 vrouwen jonger dan 20 jaar en 1 op de 1.000 vrouwen jonger dan 30(...)
  • Vermogen om zwanger te worden of een kind te verwekken, kan zowel op het resultaat als op de geschiktheid slaan.
  • Uitwendige geslachtsdelen van de vrouw, bestaat hoofdzakelijk uit de grote en de kleine schaamlippen, die de ingang van de vagina omgeven, het uitwendige gedeelte van de clitoris en de urinaire meatus.
  • Ontsteking van de vulva, m.a.w. de structuren van het genitale apparaat die zich buiten de vagina bevinden, zoals de kleine schaamlippen, de grote schaamlippen en de clitoris. Een vulvitis kan meerdere oorzaken hebben. Een frequente oorzaak is het gebruik van agressieve zeep voor intieme hygiëne. Een vulvitis en een vaginitis komen vaak samen voor.

  • z

  • Viskeus, kleurloos vocht dat bij de man door de klieren van Cowper wordt afgescheiden en via de urinebuis wordt uitgestoten als de man seksueel opgewonden raakt voor hij een orgasme bereikt en het zaad uitstoot tijdens de ejaculatie. Het werkt als glijmiddel zodat de penis gemakkelijker kan penetreren (net zoals cyprine bij de vrouw) en zodat de voorhuid gemakkelijker over de eikel kan(...)
  • Toestand van glucose-intolerantie, ongeacht de ernst ervan, die optreedt tijdens de zwangerschap bij een vrouw die daarvoor geen suikerziekte had. Diabetes wordt gedefinieerd als een nuchtere glykemie op veneus bloed hoger dan 0,92 gram per liter bloed in het begin van de zwangerschap of een abnormale waarde tijdens een orale glucosetolerantietest (OGTT) uitgevoerd tussen de 24e en de 28e(...)

Over Gyn&co

Gyn&co

Gyn&co is de website die exclusief gewijd is aan de vrouwelijke gezondheid en volledig samengesteld is door deskundigen.

Gynandco is bedoeld voor vrouwen van alle leeftijden.

Wij onderschrijven de gedragscode van de Health On the Net Foundation Wij voldoen aan de HONcode, die staat voor betrouwbare informatie over gezondheid:
Controleer hier.

Willekeurige artikels

Over ons

Over Gyn&coOnze video’sContactRedactioneel team
Wettelijke vermeldingen – Algemene gebruiksvoorwaarden – Cookies – PrivacySitemap
Terug naar top Newsletter
Door het voortzetten van uw bezoek aan deze site, aanvaardt u het gebruik van cookies. Ok! Meer weten