Gonorroe, ook wel 'druiper' genoemd, is de tweede meest voorkomende seksueel overdraagbare infectie (SOI). Wanneer deze SOI vroeg wordt ontdekt, kan men ze behandelen met antibiotica en complicaties vermijden. Wanneer ze pas laattijdig wordt vastgesteld, kan de ziekte chronische infecties veroorzaken, en soms zelfs leiden tot onvruchtbaarheid.

Wat is gonorroe ?

Gonorroe of druiper is een SOI die veroorzaakt wordt door de Neisseria gonorrhoeae-bacterie, ook wel gonokokken genoemd, die voornamelijk de geslachtsorganen en de anus aantast. Gonokokken nestelen zich niet alleen in de geslachtsorganen (het slijmvlies van de vagina bij vrouwen, de penis bij mannen), maar ook in de urinebuis (urethra), de dikke darm (rectum) en de keel.

Gonorroe lijkt sterk op een andere SOI: chlamydia, die nog vaker voorkomt. In ongeveer 40% van de gevallen gaat een infectie met de Neisseria gonorrhoeae-bacterie gepaard met een chlamydia-infectie, en omgekeerd.

Op korte termijn zijn er meestal maar weinig symptomen zichtbaar, zeker niet bij de vrouw. Een besmetting is dan ook moeilijk te achterhalen. Op lange termijn kan deze infectie, als ze onbehandeld blijft, bij de vrouw leiden tot een chronische besmetting van de organen in de onderbuik, dus het baarmoederslijmvlies, de eierstokken en de eileiders (salpingitis). Onbehandelde gonorroe kan leiden tot onvruchtbaarheid bij vrouwen, evenals bij mannen, als ze de prostaat of de testikels bereikt. Ten slotte kan de bacterie ook een buitenbaarmoederlijke zwangerschap of een vroegtijdige bevalling uitlokken.

Hoe wordt gonorroe overgedragen?

Gonorroe is een besmettelijke ziekte die ongemerkt overgedragen wordt, want de symptomen zijn erg onopvallend. 70% van de vrouwen met gonorroe weet niet dat ze besmet zijn1. De ziekte wordt overgedragen tijdens onbeschermde genitale of anale seksuele betrekkingen. Hoe meer partners, hoe groter het risico. De bacterie kan ook worden overgedragen tijdens eenvoudig seksueel contact zonder penetratie of via anale of orale weg. Wie intraveneus drugs toedient, kan er eveneens mee besmet raken, want de ziekte wordt soms overgedragen bij het delen van naalden of bij het gebruik van geïnfecteerde naalden. Een moeder kan gonorroe bij de bevalling doorgeven aan haar kind. Wie al besmet is geweest, is daarom nog niet immuun. Een nieuwe infectie is mogelijk na genezing.

Mannen vaker besmet dan vrouwen2

Gonorroe komt vaker voor bij jonge homoseksuele mannen (15-35 jaar) dan bij jonge heteroseksuele mannen. We zien drie keer meer infecties bij mannen dan bij vrouwen. De meeste diagnoses worden gesteld bij mannen tussen 20 en 50 jaar. Verder wordt gonorroe ook vaker vastgesteld bij jongere vrouwen.

Welke symptomen?

Bij mannen zijn de symptomen vaak duidelijker aanwezig dan bij vrouwen. In 90% van de gevallen3 manifesteert de ziekte zich via een acute urethritis (ontsteking van de urinebuis), met een gelige, pusachtige afscheiding en pijn bij het plassen.

Bij de vrouw zijn de symptomen minder opvallend. Twee tot zeven dagen na de besmetting kunnen wel de volgende tekenen opduiken:

  • branderig gevoel bij het plassen,
  • vaginale afscheiding van een geelgroen en onaangenaam geurend vocht,
  • bloedverlies,
  • pijn in de onderbuik, de vagina en de urinewegen,
  • koorts.

Keelpijn en een onverklaarbare zwelling kunnen wijzen op een aantasting van de keel bij mensen met seksueel risicogedrag.

Een vroegtijdige diagnose van gonorroe maakt het mogelijk om eventuele complicaties van de ziekte te vermijden. Raadpleeg bij twijfel een arts en laat u onderzoeken.

Dr Patrick de Moor

Hoe wordt gonorroe vastgesteld?

Hoe kunt u weten of u besmet bent als de symptomen onopvallend zijn? Dankzij opsporing!

Bij twijfel na onbeschermde seks is het beter om voorzichtig te zijn en u te laten onderzoeken door uw huisarts of gynaecoloog. Hij zal een uitstrijkje nemen en eventueel ook een urinestaal laten analyseren. Op grond van de kweek op het urinestaal kan hij dan de juiste behandeling opstarten. Voor de anale vorm of besmetting in de keel kan de arts via een swab op zoek gaan naar de aanwezigheid van bacteriën in de anus of de keel. Tegelijkertijd zal hij nagaan of er eventueel chlamydia aanwezig is.

Welke behandelingen?

Goed nieuws: gonorroe kan doeltreffend behandeld worden met een antibioticum, waardoor de patiënt niet meer besmettelijk is en snel geneest. Genezing beschermt evenwel niet tegen een herinfectie, want men kan meermaals gonorroe oplopen. De voorbije jaren is immers gebleken dat de Neisseria gonorrhoeae-bacterie steeds resistenter wordt voor antibiotica. Men ontwikkelt nu nieuwe antibiotica om multiresistente gonorroe te kunnen genezen.

Hoe gonorroe voorkomen?

De beste manier om SOI’s te voorkomen is een condoom gebruiken, niet alleen bij vaginale seks, maar ook bij oraal en anaal contact. Bij twijfel is de eerste reflex: een arts raadplegen om u te laten onderzoeken. Sommige artsen raden aan om zich systematisch te laten onderzoeken telkens men van bedpartner wisselt.

Artikel opgesteld onder leiding van dr. Patrick de Moor
Bronnen: Sources : (1)  Haute Autorité de la Santé (HAS) (2) Institut scientifique de santé publique (ISP), Service épidémiologie des maladies infectieuses. (3) Larousse médical
Publicatiedatum: 05-02-2020