Het hormoonimplantaat: anticonceptie op lange termijn

Is het implantaat geschikt voor alle vrouwen?

Het implantaat bevat een progestatief hormoon, maar geen oestrogenen. Het is dus geschikt voor vrouwen die geen anticonceptiemiddel met oestroprogestativa kunnen of willen gebruiken, zoals een ring, anticonceptiepleister of combinatiepil.

Toch zijn er contra-indicaties, zoals leverproblemen, borstkanker, kanker aan de geslachtsorganen, een aderontsteking of een longembolie. Net als bij andere hormonale anticonceptiemiddelen moet de gynaecoloog eerst de persoonlijke en familiale voorgeschiedenis van de patiënte bekijken voor hij een implantaat kan voorschrijven.

Plaatsing van het hormonaal implantaat

De arts begint met de plaats waar het implantaat zal worden ingebracht lokaal te verdoven. Dat is de binnenkant van de arm waarmee de vrouw niet schrijft. De plaatsing duurt slechts enkele minuten: met een injectienaald voor eenmalig gebruik wordt het implantaat onder de huid ingebracht.

Dat gebeurt doorgaans tussen de 1ste en 5de dag van de maandstonden wanneer in de vorige maand geen ander hormonaal anticonceptiemiddel werd gebruikt.
Als de vrouw de vorige maand een voorbehoedsmiddel met oestroprogestativa gebruikte, dan wordt het anticonceptiestaafje idealiter ingebracht op de dag waarop zij met dat voorbehoedsmiddel aan een nieuwe cyclus zou beginnen. Dat is met andere woorden tijdens of aan het einde van de vaste stopweek of tijdens de inname van de placebotabletten bij sommige pilsoorten.

Bij gebruik van een anticonceptiemiddel met alleen progestativa gebeurt de plaatsing als volgt:

Koperspiraal: op de dag van verwijdering.
Pil met een progestativum: binnen 24 uur na inname van de laatste pil.
Prikpil: de dag van de volgende prikpil.

Het hormoonstaafje biedt in al deze gevallen meteen bescherming.

Als het hormonaal implantaat op een ander moment wordt ingebracht, dan moet in de 7 daaropvolgende dagen nog een extra voorbehoedsmiddel zonder hormonen worden gebruikt (bijvoorbeeld een condoom).

Het implantaat is na de plaatsing onzichtbaar en pijnloos. De vrouw voelt het wel zitten wanneer ze op de plaats van het staafje over haar arm wrijft. Als het bij aanraking van de arm niet meer voelbaar is, moet het via een röntgenfoto worden gelokaliseerd om het te verwijderen.

Ongemakken en bijwerkingen

De doeltreffendheid kan afnemen onder invloed van bepaalde geneesmiddelen
(sint-janskruid, sommige medicijnen tegen tuberculose en epilepsie, en antiretrovirale middelen).
De maandstonden kunnen onregelmatig worden.
Er kunnen onaangename bijwerkingen optreden: hoofdpijn, spotting, gewichtstoename, acne.

Ook een veranderd libido en labiliteit komen in mindere mate voor. Deze worden echter niet altijd veroorzaakt door het anticonceptiestaafje.

Het hormoonimplantaat beschermt niet tegen soa’s (seksueel overdraagbare aandoeningen).
Na het verwijderen kan op de arm een litteken zichtbaar blijven.