Het hormoonspiraaltje
Wat is het?
De hormoonspiraal, ook wel Intrauterine Device (IUD) genoemd, heeft een T-vorm van ongeveer 3 cm die in de baarmoeder wordt ingebracht. Rond het steeltje zit een klein reservoir dat voortdurend het progestativum levonorgestrel vrijgeeft.
Onderaan eindigt het spiraaltje in een dubbele draad van zacht nylon. De arts kan zo altijd controleren of het nog op de correcte plaats zit en hij kan het indien gewenst eenvoudig verwijderen.
Voor wie en wanneer is het geschikt?
Na de eerste seksuele ervaring
Vrouwen zonder kinderen
Tussen twee zwangerschappen
Tijdens de menopauze
Hoe werkt de hormoonspiraal?
Het vrijgegeven progestativum werkt lokaal in de baarmoeder, waar het een driedubbele contraceptieve werking heeft. Het slijm van de baarmoederhals wordt dikker zodat de zaadcellen moeilijker tot in de baarmoeder geraken. Het baarmoederslijmvlies wordt dunner zodat het minder geschikt is voor een innesteling. De zaadcellen worden tot slot minder mobiel.
Het hormoonspiraaltje houdt de eisprong niet tegen zoals sommige andere voorbehoedsmiddelen. Bovendien bevat de spiraal geen oestrogenen waardoor hij geschikt is voor vrouwen die beter geen anticonceptiemiddelen met een combinatie van hormonen nemen (pil, anticonceptiepleister, ring). Vrouwen die een anticonceptiemiddel zonder hormonen verkiezen, kunnen opteren voor een koperspiraal.
Aangezien het baarmoederslijmvlies dunner wordt, worden ook de maandstonden korter en minder hevig. Na enkele maanden verdwijnen ze zelfs bij 1 vrouw op 5 (amenorroe). Dat houdt geen gevaar voor de gezondheid of de vruchtbaarheid in.
Voordelen
- Comfortabel: de vrouw vergeet dat het er zit.
- Betrouwbaar en bruikbaar op lange termijn.
- De vrouw hoeft niet elke dag aan haar anticonceptie te denken.
- Verwijderen kan op elk moment (kinderwens, andere levensfase).
- Verlicht dysmenorroe (pijnlijke maandstonden).
- Verkort de maandstonden en maakt ze minder hevig.
- In 20% van de gevallen verdwijnen de bloedingen volledig.
- Verhoogt het risico op veneuze trombo-embolie niet.
Hoe betrouwbaar is het hormoonspiraaltje?
Het hormonaal spiraaltje is zeer doeltreffend, zelfs meer dan de pil1.
De contraceptieve bescherming begint al op de dag van het inbrengen als dat binnen 7 dagen na het begin van de maandstonden gebeurt. Bij plaatsing op een ander moment in de cyclus moet gedurende 7 dagen na het plaatsen van de spiraal ook nog een lokaal voorbehoedsmiddel worden gebruikt (condoom ).
Bijwerkingen
Het hormonaal spiraaltje kan net als andere anticonceptiemiddelen met progestativa bijwerkingen hebben, zoals:
- Onregelmatige beetjes bloedverlies (spotting) tijdens de eerste maanden.
- Hoofdpijn.
- Misselijkheid.
- Acne.
- Vaginale afscheiding.
- Gevoelige borsten.
- Stemmingswisselingen en/of neerslachtigheid.
Het kan ook leiden tot:
- Rug- en/of buikpijn.
- Goedaardige eierstokcysten die vaak onopgemerkt blijven.
- Zeer klein gevaar voor volledige of gedeeltelijke uitscheiding.
In het tweede geval kan de contraceptieve bescherming ook verminderen.
- Gevaar voor perforatie van de baarmoeder.
TMeld abnormale pijn of bloedingen altijd aan de arts. Het hormoonspiraaltje beschermt niet tegen soa’s (seksueel overdraagbare aandoeningen).
Prijs
Een hormonaal spiraaltje kost tussen € 119 en € 148. Het kan volledig worden terugbetaald bij vrouwen jonger dan 21 jaar.
Vraag met betrekking tot de gedeeltelijke terugbetaling meer informatie bij uw ziekenfonds.
Publicatiedatum : 11-01-2016
Bron 1 : 99,8% voor een normaal gebruik tegenover 91% voor de pil. Bij een foutloos gebruik is het 99,8% tegenover 99,7%. Zien : OMS, Medical eligibility criteria for contraceptive use - Part II, 5th edition (2015), p. 102