Het koperspiraaltje
Wat is het?
Het koperspiraal of koperhoudende spiraal, ook wel Intrauterine Device (IUD) genoemd, heeft een T-vorm van ongeveer 3 cm die in de baarmoeder wordt ingebracht. Rond het steeltje is koperdraad gewikkeld. Het bevat geen hormonen.
Onderaan eindigt het spiraaltje in een dubbele draad van zacht nylon. De arts kan zo altijd controleren of het nog op de correcte plaats zit en hij kan het, indien gewenst, eenvoudig verwijderen.
Voor wie is het bedoeld?
Alle vrouwen die reeds geslachtsgemeenschap hadden, kunnen een koperspiraaltje laten plaatsen als er geen contra-indicaties zijn. De voornaamste daarvan zijn een mogelijke of gekende zwangerschap, een genitale infectie, een misvormde baarmoeder, een koperallergie of onverklaarde genitale bloedingen. Vrouwen met overvloedige, te lange en/of te pijnlijke maandstonden geven de voorkeur aan de hormoonspiraal omdat het koperen equivalent die problemen nog erger kan maken.
De gangbare opvatting dat het spiraaltje niet geschikt is voor vrouwen die nog nooit zwanger zijn geweest, is een fabeltje. Er bestaan allerlei soorten koperhoudende spiraaltjes voor jonge vrouwen of vrouwen die nog nooit een kind kregen. Het gevaar voor complicaties is even groot als bij vrouwen die wel al kinderen kregen.
Hoe werkt de koperen spiraal?
Het koper, dat naargelang het model in een andere hoeveelheid aanwezig is, werkt in op de zaadcellen door ze minder beweeglijk en minder levensvatbaar te maken in de baarmoeder. Zo geraken ze niet tot in de eileider met de vruchtbare eicel. Hoe hoger het kopergehalte, hoe giftiger het spiraaltje is voor de zaadcellen.
Het spiraal wekt ook een ontstekingsreactie op in de baarmoeder waardoor de buitenkant van het baarmoederslijmvlies verandert. Zo wordt een innesteling onmogelijk.
Het koperhoudende spiraaltje heeft geen invloed op de ovulatie of de afscheiding van de vrouwelijke hormonen die verantwoordelijk zijn voor de menstruatiecyclus. Het maakt de maandstonden wel langer en overvloediger, vooral tijdens de eerste maanden.
Hoe betrouwbaar is het koperspiraaltje?
Het koperspiraal is heel doeltreffend, zelfs meer dan de pil 1.
De contraceptieve werking begint meteen na het inbrengen. Daarom kan het koperspiraaltje ook dienen als noodanticonceptie; het is nog doeltreffend tot 5 dagen na de seksuele betrekkingen.
Voordelen van het koperhoudende spiraaltje
- Dit is het enige voorbehoedsmiddel op lange termijn dat geen hormonen bevat. Het verhoogt het risico op trombo-embolie of arteriële aandoeningen dus niet.
- Het effect is altijd omkeerbaar en er zijn dus geen gevolgen voor de vruchtbaarheid na het verwijderen van de spiraal.
- Het is discreet, comfortabel en handig: het veroorzaakt geen hinder in het dagelijkse leven.
- Het is geschikt voor vrouwen die borstvoeding geven.
- Het kan een ongewenste zwangerschap voorkomen als het binnen 5 dagen na het vrijen wordt ingebracht (morning-afterspiraal). Het kan bij de volgende menstruatie worden verwijderd.
Bijwerkingen
- Kleine bloedingen tijdens de cyclus (tussentijdse bloedingen).
- Overvloedigere, langere en pijnlijkere maandstonden.
- Zeer klein gevaar voor (volledige of gedeeltelijke) uitscheiding. Ook bij gedeeltelijke uitscheiding kan de contraceptieve werking afnemen.
- Gevaar voor perforatie van de baarmoeder.
Meld abnormale pijn of bloedingen altijd aan de arts.
Het koperspiraaltje beschermt niet tegen soa’s (seksueel overdraagbare aandoeningen).
Prijs
Het koperhoudende spiraaltje kost tussen € 38 en € 45.
Het wordt volledig terugbetaald voor vrouwen jonger dan 21 jaar.
Publicatiedatum : 11-01-2016
Bron 1 : 99,2% voor een normaal gebruik tegenover 91% voor de pil. Zien : OMS, Medical eligibility criteria for contraceptive use - Part II, 5th edition (2015), p. 102