Hoewel een periodieke mammografie voor vrouwen boven de 50 helpt bij het ontdekken van tumoren en het vermijden van hun ontwikkeling, blijft zelfonderzoek een doeltreffend middel voor het detecteren van een anomalie en het voorkomen van de ontwikkeling van een kankertumor.

Zelfonderzoek van borsten

Deze techniek wordt gebruik sinds de 18e eeuw en hoeft zijn nut niet meer te bewijzen, hoewel een regelmatige medische controle zeer belangrijk blijft . Een vroegtijdige opsporing verhoogt de kansen op een volledige genezing en maakt soms een minder drastische behandeling mogelijk .

Verandering van de borsten

Een verandering aan de borsten hoeft niet noodzakelijk te wijzen op de aanwezigheid van een tumor. De borsten bestaan immers vooral uit de melkklier, bindweefsel en vetweefsel. Afhankelijk van de leeftijdsfase ondergaan de borsten bepaalde wijzigingen.

Naarmate men ouder wordt, domineert het vetweefsel en verliest de boezem aan stevigheid. Het zijn de veranderingen in het hormonale evenwicht die een invloed hebben op het borstweefsel. Ongeveer negen veranderingen op tien zijn goedaardig. Maar zoals het spreekwoord zegt, waar het om gezondheid gaat, is het beter voorkomen dan genezen!

 

1. Tepel / 2. Tepelhof / 3. Borstklieren / 4. Melkklieren / 5. Vetweefsel / 6. Borstspieren

Observatie en zelfonderzoek

Met het zelfonderzoek van de borsten leert u uw lichaam beter kennen en kan u uw arts vertellen over een eventuele anomalie. Het is uiteraard een positieve en belangrijke gewoonte voor alle vrouwen, maar dit zelfonderzoek vervangt geenszins een regelmatig bezoek aan uw gynaecoloog. Idealiter moet dit zelfonderzoek ten minste één keer per maand worden herhaald, een week na het begin van de menstruatie. Na de menopauze moet dit met dezelfde frequentie en op een vaste datum gebeuren.

Het zelfonderzoek omvat een observatiefase en palpatie.

 

De observatie moet tegenover de spiegel gebeuren, op drie niveaus :

  1. Op het niveau van de borst zelf: als u een verandering vaststelt in het volume die niet toe te schrijven is aan een hormonale verandering (menstruaties, zwangerschap, menopauze...), een vervorming, een zichtbare massa ter hoogte van de borst of de oksel of een opvallende verandering van de ene borst tegenover de andere.
  2. Op het niveau van de huid: het kan gaan om een sinaasappelhuid, een verandering van de kleur, de vorming van kuiltjes, kloven of plooien, een zweer of open wond, een nieuwe ader die veel zichtbaarder is, of zelfs een intrekking van de huid.
  3. Op het niveau van de tepel: de anomalieën kunnen zich voordoen in de vorm van een verandering van het uitzicht of een intrekking van de tepel, spontaan vochtverlies, een inversie, hardnekkige eczeem of een zweer.

Ga vervolgens over tot de palpatie. Deze bestaat uit drie eenvoudige fasen:

Fase 1 : Hef uw rechterarm en betast uw borst met behulp van de drie middenvingers van uw linkerhand. Begin met het externe gedeelte en ga vervolgens over de volledige borst in cirkelvormige bewegingen. Herhaal dezelfde bewegingen aan de linkerkant met de rechterhand.

U kunt deze stap ook uitvoeren terwijl u ligt, dit vergemakkelijkt het onderzoek en maakt uw positie comfortabeler. Het is ook mogelijk om uw borst te onderzoeken onder de douche of in bad. De zeep verbetert namelijk de fijngevoeligheid en de nauwkeurigheid van de palpatie.

Fase 2 : Besteed aandacht aan de volledige borst en let vooral op het gedeelte tussen de borst en uw oksel, alsook de oksel zelf. Het is de bedoeling om elke verdikking of abnormale verharding onder de huid te detecteren.

Fase 3 : Eindig bij de tepel en druk er zachtjes op. Als de tepel vocht verliest, raadpleeg dan onmiddellijk uw arts.

 

 

Er zijn meerdere technieken voor het zelfonderzoek van de borsten. We hebben gekozen voor de meest verspreide manier, maar deze kan worden aangepast om het best te passen bij elke individuele persoon.

Soms kan een kankergezwel aan de borst zo klein zijn als een citroenpit waardoor het onzichtbaar is voor het blote oog (Zie de campagne #knowyourlemons van Worldwide breast Cancer). Daarom is het belangrijk om geregeld over te gaan tot een zelfonderzoek door de borst te betasten, naast een regelmatig bezoek aan een arts

Het medische onderzoek blijft het belangrijkst

Wanneer u een bepaalde verandering aan uw borst vaststelt, buiten de "normale" veranderingen verbonden aan menstruaties, een zwangerschap, de menopauze en de leeftijd, aarzel dan niet om een grondiger medisch onderzoek te laten uitvoeren. Geen enkele arts zal het u kwalijk nemen als u hem raadpleegt omdat u ongerust bent. In tegenstelling, hij zal er steeds voor kiezen om zijn patiënte te zeggen dat alles goed gaat.

Als u een arts raadpleegt nadat u een verandering aan uw borst hebt vastgesteld, zal uw arts beroep kunnen doen op specifieke en grondige onderzoeken zoals een echografiemammografie of biopsie om een definitieve diagnose te stellen en te bepalen of de verandering goed- of kwaadaardig is.

Om een beter inzicht te krijgen in borstkanker
Alle artikels over borstkanker op Gyn&co

Artikel opgemaakt onder toezicht van Dr Gautier Vandenbossche
Publicatiedatum : 14-03-2017
Bronnen : World wide breast cancer - Cancer du seins - CMSE Namur - Prévention Ch - Observation des seins - Cancer.be - Ligue Cancer