Hoe werken de hormonen tijdens de zwangerschap?

Zwangerschap: een piek van essentiële hormonen

Of we nu zwanger zijn of niet, ons organisme produceert voortdurend hormonen om zijn werking te regelen. Tijdens de zwangerschap verhoogt het de productie van sommige specifieke hormonen die het sowieso al afscheidde tijdens de cyclus, zoals progesteron en oestrogenen. Het zijn die hormonale veranderingen die de zwangerschap en de ontwikkeling van de foetus mogelijk maken, het lichaam voorbereiden op de bevalling, de weeën en de borstvoeding op gang brengen ..., maar ook bescherming bieden tegen bepaalde risico’s, zoals een verhoogde stolling, om bloedingen te vermijden. Het gaat om een wonderlijk systeem dat tot de zwangerschap leidt.

Humaan choriongonadotrofine (HCG): het zwangerschapshormoon

HCG wordt in het prille begin van de zwangerschap geproduceerd door de toekomstige placenta, trofoblast genoemd.

Zijn rol? De activiteit handhaven van het gele lichaam, dat progesteron afscheidt, noodzakelijk voor de innesteling van het eitje in de baarmoeder. HCG is opspoorbaar in het bloed en de urine, en maakt het mogelijk om een zwangerschap heel vroeg en betrouwbaar te diagnosticeren.

Rond de 15^de week amenorroe valt de afscheiding van HCG stil, omdat de placenta zelf progesteron produceert. De ongemakken van het eerste trimester (vermoeidheid, misselijkheid) hangen daar hoogstwaarschijnlijk mee samen, want ze verdwijnen vaak tegelijkertijd.

Progesteron: noodzakelijk voor de innesteling van het eitje

Progesteron wordt elke maand geproduceerd door het gele lichaam, en verhoogt de dikte van het endometrium, zodat het eitje zich kan innestelen in de baarmoeder.

Tijdens de zwangerschap wordt het afgescheiden door de placenta en heeft het een ontspannend effect op de baarmoederspier. Maar het kan ook de tonus van de andere gladde spieren verminderen, zoals die van maag, darmen, bloedvaten … Dat kan klachten veroorzaken zoals brandend maagzuur, constipatie, zware benen, waterretentie …

Oestrogenen: groeihormonen

Tijdens de zwangerschap worden de oestrogenen eerst geproduceerd door het gele lichaam en nadien door de placenta. Ze functioneren als groeifactoren en stimuleren de productie van nieuwe cellen: placentacellen, borstcellen, huid- en haarcellen. Dat kan verklaren waarom sommige zwangere vrouwen er zo stralend uitzien.

Ook de productie van melanine (die het bruiningsproces bevordert) neemt toe. Dat kan bruine vlekken doen ontstaan op de huid, naast het fameuze zwangerschapsmasker …

Oestrogenen verhogen ook de ligamentaire laxiteit, waardoor het bekken kan uitzetten om de baby door te laten. Keerzijde van de medaille: de gewrichten hebben de neiging om te verschuiven, terwijl de ligamenten zwaarder belast worden, wat gewrichtspijn kan veroorzaken.

Oxytocine: het bevallingshormoon

Dit hormoon, dat een beetje doet zweven, wordt eveneens geproduceerd buiten de zwangerschap, met name tijdens het orgasme.

Aan het einde van de zwangerschap neemt de productie toe, wat de weeën uitlokt en de contracties stimuleert. Nadien vervult oxytocine nog een belangrijke rol tijdens de bevalling: telkens als de baby aan de tepel zuigt, wordt er oxytocine afgescheiden, die op zijn beurt de secretie van prolactine op gang brengt, essentieel voor de melkproductie. Het wordt ook beschouwd als het hechtingshormoon. Vandaar dat men ervan uitgaat dat borstvoeding de band tussen moeder en kind verstevigt.

Prolactine: het borstvoedingshormoon

De eerste dagen na de bevalling neemt de afscheiding van prolactine toe, wat de melkstuwing op gang brengt. Vervolgens is het de secretie van oxytocine (bij het tepelzuigen) die de productie van prolactine en dus van moedermelk stimuleert.

Prolactine heeft nog een ander effect: het blokkeert de ovulatie (eisprong). Toch werkt dit slechts 100% tijdens de eerste drie maanden, en alleen als u om de 4 uur borstvoeding geeft. Tussen drie en zes maanden is het blokkeren van de ovulatie slechts 90% zeker, omdat de baby langer begint te slapen en het zogen dus stilaan meer gespreid is in de tijd. Neem dus zo nodig opnieuw aangepaste anticonceptie.