De erectie is een gekend fenomeen, maar is niettemin een complex en vaak onbegrepen onderwerp. Zijn fysiologische werking blijft een mysterie en werpt soms vragen op bij koppels. Hoe werkt de erectie dus echt?

De diverse fasen van de erectie

Voor de erectie verkeert de penis in een slappe toestand. Met andere woorden: hij is in rust, slap. De erectielichamen bevatten weinig bloed en de voorhuid bedekt de eikel. Daarna volgen diverse fasen die tot de erectie leiden:

Fase 1. de prikkeling

Alles begint in de hersenen. Bij een seksuele prikkeling (lichamelijk en/of mentaal), geven de hersenen via het ruggenmerg signalen door naar de zenuwen van de penis. Die signalen veroorzaken vervolgens een relaxatie van de spiervezels rond de holten van de caverneuze zwellichamen.

Fase 2. de tumescentie

Door deze relaxatie openen de aders van de penis en worden de caverneuze zwellichamen met bloed gevuld. De penis zal dan in volume toenemen.

Légende : 1. Corps caverneux / 2. Artère caverneuse / 3. Nerf / 4. Veine dorsale profonde (veine de drainage) /5. Artère dorsale profonde / 6. Corps spongieux / 7. Urètre

Fase 3. de stijfheid

De druk neemt toe in de caverneuze zwellichamen, waardoor de aders geleidelijk aan worden samengedrukt en er minder bloed kan terugvloeien. Het bloed zit binnenin vast en verhoogt de druk nog meer.Het lid wordt langer en dikker. De eikel zet uit en ontdoet zich van de voorhuid. De penis is dan voldoende stijf om de vagina binnen te dringen.

Als algemene regel verlopen deze diverse fasen automatisch. De directie die zo ontstaat, duurt gemiddeld een dertigtal minuten. Dit verschilt echter van persoon tot persoon en gedurende deze tijd is de erectie niet constant op haar maximum.Als hij verder wordt gestimuleerd, komt de penis in de ejaculatiefase. Het sperma wordt eerst in de richting van de prostaat geduwd, waar er prostaatvocht wordt aan toegevoegd. Vervolgens wordt het sperma naar buiten gestuwd door de samentrekking van de spieren aan de basis van de penis. Het is in het algemeen op dit moment dat het orgasme plaatsvindt (het is ook mogelijk om een orgasme te hebben zonder ejaculatie).

Légende : 1. Corps caverneux / 3. Artère caverneuse / 4. Nerf / 5. Veine dorsale profonde (veine de drainage) /
6. Artère dorsale profonde / 7. Corps spongieux / 8. Prostaat

Fase 4 : de detumescentie

Na het orgasme, is er geen erectie meer nodig, de detumescentie van het lid begint. De aders die het bloed tot dan doorlieten, sluiten. De druk vermindert en laat toe dat de erectielichamen leegstromen. Beetje bij beetje wordt het lid weer slap. Deze fase van detumescentie kan zich ook voordoen voor het orgasme of de ejaculatia, als er geen stimulering is van de penis in erectie.

Nadat de penis terug slap is geworden, is er een zekere tijd nodig voordat de zenuwen opnieuw vatbaar zijn voor prikkels. Dit noemt men de refractaire periode. Deze kan langer of korter zijn afhankelijk van het individu (en volgens de leeftijd), of volgens de toestand van zijn psychologische tevredenheid.

De mannelijke geslachtsorganen

Diverse types van erectie

Men onderscheid 3 types van erectie:

  • Vrijwillige: deze komen voor als de man seksueel opgewonden wordt door een prikkel. Deze prikkel kan visueel, auditief, olfactorisch, fantasmatisch zijn (dankzij de vermelding) of kan worden veroorzaakt door een fysisch contact.
  • Reflexen: in deze categorie vindt men de ochtenderecties die geen seksuele prikkel vereisen om plaats te vinden.
  • Nachtelijke: tijdens de droomfase kunnen mannen meerdere erecties hebben (gemiddeld tussen 4 en 6 per nacht).

Deze twee laatste types zijn belangrijk in het kader van erectieproblemen. Als de ochtenderecties en/of de nachtelijke erecties in orde zijn, gaat het eerder om een psychologische oorzaak. In het tegenovergestelde geval zijn de oorzaken vermoedelijk van lichamelijke aard.

Erectiestoornissen

Iedere man kan op een dag te maken krijgen met seksuele pannes. Deze punctuele en occasionele fenomen zijn te verklaren door talrijke factoren zoals vermoeidheid, stress, alcohol of tabak.

Bij sommigen mannen zijn deze problemen echter van langere duur. Men spreekt dan van een erectiestoornis. De oorzaken van deze erectieproblemen kunnen psychologisch of lichamelijk zijn. Sommige ziekten zoals depressie, te hoge bloeddruk, de ziekte van Parkinson of cholesterol en diabetes zijn daarvan voorbeelden.

En bij de vrouw?

Men associeert het fenomeen van de erectie vaak aan de man. Maar toch bestaat deze ook in de vrouwelijke seksualiteit. Het gaat om de erectie van de clitoris. Dit kleine bobbeltje bevindt zich aan het uiteinde van de kleine schaamlippen en bestaat, net als de penis, uit een kleur, het zwellichaam, een schacht en talrijke stimuleerbare zenuwvertakkingen.

Onder invloed van een stimulering zal dit orgaan zich met bloed vullen en zwellen. De ejactulatie betekent echter niet het einde van de erectie, zoals bij de man. Het is het orgasme dat deze rol speelt.

Met medewerking van Dr Gautier Vandenbossche
Publicatiedatum : 01-06-2017
Bronnen : Urofrance - La dysfonction érectile : du symptôme à la prescription, Revue de la médecine générale n°303, mai 2013