Urineverlies: het probleem begrijpen en behandelen

Van de nieren tot de urethra …

De urine wordt geproduceerd in de nieren en via twee urineleiders afgevoerd naar de blaas, een orgaan dat in het bekken gelegen is. Wanneer de blaas vol is, ontstaat er urineerdrang.

In normale omstandigheden zijn we in staat om onze urine een tijdlang op te houden. Dit dankzij de sfincter, een cirkelvormige sluitspier aan de uitgang van de blaas en rond de urethra (urinebuis). De sfincter fungeert als klep: wanneer hij samentrekt, houdt hij de urine vast, wanneer hij ontspant, kan de urine weg. Een andere spiergroep in het bekken, de bekkenbodem, zorgt er eveneens voor dat we onze urine kunnen ophouden (continentie), door de sfincter te ondersteunen en ertoe bij te dragen dat hij zich correct kan openen/sluiten.

Légende : 1.Reins / 2.Uretères / 3. Vessie / 4. Sphincter / 5. Urètre / 6. Plancher pelvien

De verschillende soorten urine-incontinentie

Urine-incontinentie wordt gedefinieerd als oncontroleerbaar en onwillekeurig urineverlies. Het gaat hier dus niet om een frequente urineerbehoefte, maar om het onvermogen om de urine op te houden.

Er bestaan verschillende vormen:

1. Inspanningsincontinentie: wordt gekenmerkt door onwillekeurig urineverlies wanneer de buikdruk toeneemt bij inspanning. Bijvoorbeeld wanneer u een last tilt, hoest of niest, rent, schaterlacht …
2. Urge-incontinentie, ook wel blaashyperactiviteit genoemd. Typisch voor deze stoornis zijn onwillekeurige en chaotische blaascontracties die optreden wanneer de blaas niet gevuld is. Dat leidt tot een plotse en hevige urineerdrang die vaak voorkomt in de loop van de dag. Die drang is soms zo hevig dat de persoon geen tijd meer heeft om naar het toilet te gaan … met urineverlies tot gevolg.

Soms komen beide types incontinentie tegelijk voor. We spreken dan van gemengde incontinentie.

Inspanningsincontinentie: oorzaken en oplossingen

Inspanningsincontinentie kan worden veroorzaakt door een verzwakking van de bekkenbodemspieren als gevolg van één of meer zwangerschap(pen), bevalling(en), de menopauze of veroudering. Ook een stoornis van de sfincter leidt tot dergelijk urineverlies.

Gelukkig is inspanningsincontinentie te verhelpen!
Vandaag bestaan er namelijk heel wat doeltreffende behandelingen:

1. Bekkenbodemreëducatie via kinesitherapieoefeningen.
2. Wanneer kinesitherapie niet volstaat, kan er operatief een bandje worden geplaatst om de urethra te ondersteunen bij inspanning en ervoor te zorgen dat ze gemakkelijker sluit.
3. Als de inspanningsincontinentie veroorzaakt wordt door een sfincterstoornis wordt meestal voorgesteld om een urinaire kunstsfincter te plaatsen.

De oorzaken en behandelingsmogelijkheden van urge-incontinentie

Urge-incontinentie kan worden veroorzaakt door irritatie van de urinewand als gevolg van een lokale ontsteking, een urine-infectie of een tumor (gezwel). Andere mogelijke oorzaak: een neurologische aandoening (ziekte van Alzheimer, ziekte van Parkinson, cerebrovasculair accident (beroerte), multiple sclerose …) die de zenuwgeleiding tussen de hersenen en de blaas verstoort.

Er bestaan verschillende behandelingen voor urge-incontinentie:

1. Reëducatie, een vorm van kinesitherapie waarbij de patiënte leert om haar blaas te trainen en op die manier langer haar urine op te houden.
2. Kinesitherapie
3. Anticholinergica, geneesmiddelen die de blaascontracties verminderen.
4. Neuromodulatie, die het reflexmatig urineren verhindert door via een zwakke elektrische stroom een zenuwwortel te stimuleren ter hoogte van het sacrum (heiligbeen).
5. Het inspuiten van botulinetoxine in de blaaswand, om de blaasspier te ontspannen.