Er zijn nieuwe toepassingen op de markt waardoor vrouwen een beter inzicht krijgen in het verloop van hun menstruatiecyclus. Soms worden ze gebruikt om de zwangerschapskansen te verhogen, maar ook als contraceptiemethode. Vraag: zijn ze echt doeltreffend?

Educatieve toepassingen specifiek voor de menstruatiecyclus

Natural Cycles, Clue, Glow, Lady timmer, Flo, My cycle period – al die gratis toepassingen hebben een educatief doel: vrouwen een beter inzicht geven in het verloop van hun menstruatiecyclus. Wanneer krijg ik mijn volgende maandstonden? Mijn volgende ovulatie? Hoe bereken ik mijn vruchtbare periode? Zodra u de app hebt geïnstalleerd op uw smartphone, hoeft u alleen nog een reeks gegevens in te voeren: temperatuur bij het ontwaken, de eerste dag van uw menstruele cyclus, de duur van uw maandstonden, de consistentie van het cervicale slijm (afscheiding van de baarmoederhals), vochtverlies enz.

Dankzij een algoritme dat gebaseerd is op de gegevens van andere vrouwen, berekent de applicatie onder meer de ovulatieperiode. Sommige vrouwen gebruiken die informatie om hun zwangerschapskansen te verhogen … anderen hanteren ze dan weer als voorbehoedsmiddel en onthouden zich tijdens hun vruchtbare periode.

Niets zegt dat mobiele applicaties doeltreffender zijn om de zwangerschapskansen te optimaliseren, maar het risico om niet zwanger te worden, is veel minder ernstig dan dat van een ongewenste zwangerschap.

Dr Anne Firquet

Een nieuwe technologie in dienst van oude contraceptiemethoden

De nieuwe technologieën mogen zich dan al ten dienste stellen van contraceptie, de methoden waarop die ‘menstruatiegerichte’ applicaties gebaseerd zijn, zijn wel degelijk ‘oud’: Ogino, Billings of de zogenaamde symptothermische methode. Daarbij moet de vrouw elke dag een aantal indicatoren meten (temperatuur, consistentie van het cervicaal slijm) die evolueren in de loop van de cyclus en aan de hand waarvan ze haar ovulatieperiode kan berekenen.

Er bestaan ook vruchtbaarheidsmonitors die volgens hetzelfde principe werken. Meestal gaat het om een elektronisch apparaatje dat dezelfde berekeningen uitvoert als de apps en zich daarvoor baseert op de stijging van de lichaamstemperatuur net na de eisprong. Soms ook analyseert het de hormoonveranderingen in de urine. De monitors geven dan de risicodagen en de veilige dagen aan. Sommige geven zich expliciet uit als een anticonceptiemethode, andere als een hulpmiddel om geboortes te spreiden.

Zijn de applicaties die specifiek ontwikkeld zijn voor de menstruele cyclus, doeltreffende contraceptiemethoden?

Die specifieke ‘menstruele applicaties’ voeren ons terug naar de traditionele, zogenaamd ‘natuurlijke’ contraceptiemethoden. Toch staat vast dat ze veel minder betrouwbaar zijn dan de andere voorbehoedsmiddelen (pil, patch, spiraaltje …), en dat om verschillende redenen:

  • de menstruatiecyclus kan onregelmatig zijn
  • de lichaamstemperatuur kan variëren, afhankelijk van andere factoren, zoals koorts
  • het is niet evident om het cervicale slijm te bereiken, om het te kunnen analyseren
  • in de regel vereisen die methoden een grote discipline en regelmaat.

“De doeltreffendheid van die methoden is niet gewaarborgd. Als gynaecologen kunnen we ze niet valideren als contraceptiemiddel en evenmin aanraden aan onze patiëntes”, aldus dr. Anne Firquet, kliniekhoofd gynaecologie in het ‘Centre Hospitalier de la Citadelle’, Luik.

Te nemen voorzorgen

“Sommige vrouwen willen af van de pil omdat ze die de hele tijd vergeten te nemen, maar elke ochtend je temperatuur meten, vergt nog meer discipline”, aldus dr. Anne Firquet.

Het gebruik van mobiele applicaties als contraceptiemethode is voorbehouden voor vrouwen die goed beseffen dat die zogenaamd ‘natuurlijke’ methoden onbetrouwbaar zijn en die een eventuele zwangerschap goed aankunnen. Bovendien veronderstelt het dat ze geletterd zijn, niet kampen met een taalprobleem, zich een smartphone kunnen veroorloven en een goede kennis hebben van hun lichaam.

Dit artikel kwam tot stand onder leiding van Dr. Anne Firquet, kliniekhoofd gynaecologie in het "CHR de la Citadelle" van Luik.
Publicatiedatum: 28-08-2017