Vaginale droogte tijdens de menopauze: wat kunt u eraan doen?

Hoe blijft de vagina vochtig?

Het slijmvlies van de baarmoederhals achteraan in de vagina zit vol klieren die een hydraterende vloeistof produceren. Als die vloeistof wegstroomt, worden de vaginawanden gezuiverd van dode cellen en mogelijke ziekteverwekkende bacteriën. Aan de vaginaopening bevinden zich de klieren van Bartholin, die de vulva voortdurend bevochtigen met transparante afscheidingen.

Wat zijn de oorzaken van vaginale droogte?

De werking van deze klieren wordt sterk beïnvloed door de hormonen. De hydratatie van de vagina varieert dus volgens het ogenblik van de menstruatiecyclus, tijdens de zwangerschap of na een bevalling.

Wanneer het oestrogeengehalte zakt tijdens de perimenopauze en na de menopauze, begint het bevochtigingsmechanisme zwakker te worden. Dat kan al dan niet uitgesproken vaginale droogheid veroorzaken.

De bloeddoorstroming speelt ook een rol bij de bevochtiging. Bij seksuele opwinding worden de weefsels van de vagina immers vochtiger. De vaginawand filtert het bloed en laat op dat ogenblik meer vocht door. Maar met de leeftijd kan de bloeddoorstroming in de geslachtsorganen verminderen: de bevochtiging komt daardoor veel langzamer op gang.

Wat zijn de gevolgen van vaginale droogte?

Door vaginale droogte kunnen seksuele betrekkingen pijnlijk zijn bij de penetratie. Dat noemt men dyspareunie. De vagina raakt geïrriteerd door de wrijvingen en kan daardoor zelfs beginnen bloeden. Daarbij komt nog een probleem dat vaak voorkomt na de menopauze: vulvovaginale atrofie. De schede wordt dunner en verliest haar elasticiteit. Twee verschijnselen die het ongemak tijdens het vrijen kunnen vergroten.

Andere mogelijke gevolgen zijn jeuk, vaginitis en infecties. Er is immers minder bevochtigende vloeistof aanwezig en het is ook minder efficiënt tegen bacteriën en ziektekiemen.

Al deze veranderingen kunnen op termijn een negatieve invloed hebben op het libido en voor heel wat frustratie zorgen bij de vrouw en in de relatie.

Vaginale droogheid behandelen

Gelukkig bestaan er oplossingen voor vaginale droogte die goede resultaten geven als men genoeg geduld heeft.

Er bestaan glijmiddelen in de vorm van gels, crèmes of zetpillen, die voor en tijdens het vrijen worden aangebracht. Dit zijn hulpmiddelen die vaak zonder voorschrift in de apotheek te verkrijgen zijn.

De behandelingen op langere termijn kunnen lastig lijken, want men moet de frequentie en de duur ervan strikt naleven om de eerste effecten te kunnen zien. Ook als de effecten zelfs nog niet merkbaar zijn.

• Vaginale bevochtigers (zetpillen, crèmes, gels): ze worden diep in de vagina ingebracht en hebben een langere werking dan glijmiddelen.
• Vaginale oestrogeenapplicaties: deze crèmes, ringen of capsules geven hormonen af ter hoogte van de vaginawanden, wat op termijn helpt om de vaginale droogte te verminderen. Met deze lokale behandelingen hebt u geen of minder ongewenste effecten dan bij een orale hormonale behandeling.
• Hormonale substitutietherapie (HST) wordt voorgeschreven aan vrouwen die elke dag veel last ondervinden van hun overgang (opvliegers, stemmingswisselingen, vermoeidheid, risico op osteoporose, enz.). HST werkt op verschillende vlakken, waaronder vaginale droogheid, maar wordt over het algemeen niet alleen om die reden genomen.