Wat is menstruatie?

Wat is menstruatie?

1. De menstruatie is een normaal, natuurlijk verschijnsel dat deel uitmaakt van het vrouw-zijn. Menstruatie verwijst naar het maandelijkse bloedverlies dat elke vrouw heeft vanaf de puberteit tot de menopauze. Gemiddeld menstrueert een vrouw 3 à 7 dagen. Wanneer een meisje tijdens de puberteit voor het eerst ongesteld wordt, is haar voortplantingssysteem volgroeid. Anders gezegd, ze is geslachtsrijp en klaar om zwanger te worden.

Bij de meeste meisjes komt de eerste menstruatie gewoonlijk tussen de leeftijd van 10 en 16 jaar. De menstruatie blijft uit op twee belangrijke momenten: als een vrouw zwanger is en als ze in de menopauze komt. Toch kan de menstruatie ook in andere omstandigheden wegblijven, bijvoorbeeld als gevolg van het gebruik van bepaalde anticonceptiemiddelen zoals het hormonaal spiraaltje, bij ernstige chronische aandoeningen of bij aanzienlijk gewichtsverlies.

Waarom menstrueren vrouwen?

2. Om te begrijpen waarom vrouwen menstrueren, moet je inzicht hebben in de menstruatiecyclus. De menstruatiecyclus start op de eerste dag van de menstruatie en eindigt op de laatste dag voor de volgende menstruatie. Gemiddeld duurt een menstruatiecyclus 28 dagen, maar hij kan ook langer of korter zijn. De lengte van de cyclus is voor elk vrouw verschillend.

De menstruatiecyclus wordt geregeld door hormonen in de hersenen.

Bij het begin van de cyclus stimuleren die hormonen de eierstokken:

A. Ongeveer in het midden van de menstruatiecyclus komt een eicel (2) los van de eierstok (1) waarin hij gerijpt heeft.

Via een van de eileiders (3) reist hij dan langzaam naar de baarmoeder (5);

B. Tegelijk produceren de eierstokken hormonen die de binnenwand van de baarmoeder bedekken met een slijmvlies, het zogenaamde endometrium (4), om het dikker te maken.

Op die manier wordt de baarmoeder voorbereid op de innesteling van een bevruchte eicel, anders gezegd op een eventuele zwangerschap;

C. Tijdens seksuele betrekkingen proberen de zaadcellen die binnendringen via de vagina (6) in de baarmoeder (5) te geraken. Ze reizen naar de eileiders op zoek naar een eicel om te bevruchten.

D. Als er geen bevruchting plaatsvindt (als de vrouw niet zwanger is), volgt er een aanzienlijke daling van de hormoonproductie in de eierstok.

Die daling zorgt voor de afbraak van het overtollige baarmoederslijmvlies, dat uiteindelijk wordt afgestoten via de vagina, samen met bloed.
Dat bloedverlies noemt men menstruatie of regels.

Als de cyclus voltooid is, begint een nieuwe cyclus. En dat herhaalt zich de hele vruchtbare periode van de vrouw.
Opgelet! Als de menstruatie uitblijft na onbeschermde seks, doe je er goed aan om een zwangerschapstest te doen.

De menstruatie geeft soms klachten

Tijdens de menstruatie kun je last hebben van vervelende buikkrampen. Dat is niet ongewoon! Tijdens de menstruatie is er in je lichaam een hogere concentratie aan prostaglandines (hormoonachtige stoffen die geproduceerd worden door de baarmoederwand om de activiteit van de baarmoederspier te regelen). Om het bloed en het uiteenvallende slijmvlies uit te stoten, trekken de spiercellen van de baarmoeder zich samen onder invloed van die prostaglandines. En daardoor ontstaat menstruatiepijn.

Omdat die prostaglandines zich via het bloed naar andere lichaamsdelen verspreiden, kan het gebeuren dat je je pips voelt of last hebt van andere kwalen zoals:

• Een opgeblazen gevoel;
• Hoofdpijn;
• Overmatig zweten;
• Stemmingswisselingen;
• …

Dat zijn heel normale symptomen! Luister naar je lichaam, want op die manier kun je vaststellen waar de pijn zich bevindt en kun je ze ook beter de baas.

Anderzijds is het eveneens mogelijk dat jouw menstruatie helemaal klachtenvrij is. Ook dat is perfect normaal. Elke vrouw heeft een ander lichaam en ervaart ook andere symptomen. Sommige vrouwen hebben helemaal geen klachten, terwijl voor anderen de menstruatie een regelrechte lijdensweg is. Aarzel niet en praat erover met jouw arts of gynaecoloog.

Wat doen bij menstruatiepijn?

Om menstruatiepijn te verzachten en de symptomen die ermee samengaan te verlichten, bestaan er diverse eenvoudige en doeltreffende middeltjes. Lees hierover meer in ons artikel ‘Tips om een pijnlijke menstruatie te verlichten’.

De arts kan je eveneens een pijnstiller voorschrijven tegen buikkrampen, rugpijn en pijnlijke bovenbenen. Sommige vrouwen zijn gebaat bij een oraal anticonceptiemiddel omdat dit een oplossing biedt voor andere symptomen, zoals acne of problemen die verband houden met een onregelmatige menstruatie.

Wie echter last heeft van ondraaglijke pijn die het dagelijks functioneren hindert, doet er goed aan het advies van haar arts of gynaecoloog in te winnen.