Zes vragen over listeriose

1. Wat is listeriose?

Listeriose is een infectieziekte die het vaakst uit voeding voortkomt. De besmetting wordt veroorzaakt door een bacil, een type bacterie die aanwezig is in aarde, vegetatie, darmen van dieren en water. De Listeria monocytogenes-bacterie komt vaak voor bij dieren (runderen, varkens en gevogelte), maar is erg zeldzaam bij de mens. Toch kan de bacterie zich ontwikkelen bij mensen met een verzwakte weerstand, zoals zwangere vrouwen, ouderen, personen die een transplantatie hebben ondergaan of mensen met kanker. Landbouwers en dierenartsen, inclusief hun omgeving, lopen ook meer kans op besmetting, aangezien zij misschien met de ziektekiem in contact komen.

3. Wat zijn de symptomen van listeriose?

Listeriose is een verraderlijke ziekte zonder echt specifieke symptomen. Toch zijn er twee symptomen die bij een volwassen persoon op listeriose kunnen wijzen:

• Grieperige toestand: koorts en algemeen verspreide pijn
• Snel evoluerende maagdarmontsteking met koorts (1 tot 2 dagen) die zich 24 tot
  36 uur na het innemen van een sterk besmet voedingsmiddel manifesteert

Bij personen met een verminderde weerstand kan listeriose een meer ernstige vorm aannemen en hersenvliesontsteking of bloedvergiftiging veroorzaken.

4. Wat zijn de gevolgen?

Een zwangere vrouw kan in elk trimester van de zwangerschap besmet raken. De gevolgen zijn heel uiteenlopend: miskraam, vroeggeboorte, overlijden van de foetus in utero of andere ernstige gevolgen voor de nog levende foetus. Een pasgeboren baby met listeriose kan een bloedvergiftiging oplopen, in combinatie met een hersenvliesontsteking, een leverbeschadiging of een longontsteking. Bij besmette kinderen schommelt het sterftecijfer tussen 30% en 40%.

5. Wat moet je doen bij besmetting?

Als de eerder vernoemde symptomen opduiken, raadpleeg dan zonder aarzelen een arts. Hij of zij zal door middel van verschillende onderzoeken de bacil kunnen situeren in het bloed. De arts zal ampicilline voorschrijven, een eerstekeuzeantibioticum. De Listeria monocytogenes-bacterie is heel gevoelig voor dat antibioticum. Door het tijdig toe te dienen, kan de infectie worden genezen. Wie allergisch is voor ampicilline kan rekenen op andere efficiënte antibiotica.

6. Hoe kun je listeriose voorkomen?

De beste behandeling is nog steeds om de infectie te voorkomen. Dat kan door voedingsbeperkingen en een onberispelijke hygiëne. Hierna volgen enkele tips om tijdens de zwangerschap de infectie te vermijden:

• Eet geen rauwe en slecht gewassen groenten.
• Hetzelfde geldt voor fijne vleeswaren, rauwe vis en producten in gelei (rillette, paté, ganzenlever).
• Let op voor te lang bewaarde voedingsmiddelen uit de koelkast (bak ze indien nodig opnieuw).
• Eet geen verse of zachte kazen op basis van rauwe of niet-gepasteuriseerde melk.
• Kook melk eerst voor consumptie.
• Maak de koelkast regelmatig schoon. De kiemen kunnen perfect tegen de koude en vermenigvuldigen zich in de koelkast, ook bij 4°C. Ze kunnen daarentegen niet tegen de warmte.
• Was regelmatig je handen.
• Zorg dat dierlijke producten (vlees en vis) goed doorbakken zijn.