Zwangerschapsontkenning: een medisch mysterie …

Zwanger zijn zonder het te weten

Zwangerschapsontkenning is een fenomeen waarbij een vrouw zwanger is, maar dat niet beseft. Maar hoe kan iemand zwanger zijn en het niet weten? “De mechanismen van zwangerschapsontkenning zijn mysterieus”, vertelt perinataal psycholoog Marie Kirsch. “Om een nog onbekende reden slaagt het lichaam erin om de zwangerschap te verdoezelen. Het fenomeen is dus niet te verwarren met het scenario waarbij een vrouw haar zwangerschap met opzet voor haar omgeving verbergt: bij zwangerschapsontkenning is de toekomstige moeder er zich gewoon niet van bewust dat ze zwanger is.”

Geen symptomen

Als een vrouw zwanger is en dat niet doorheeft, komt dat omdat haar lichaam niet de gebruikelijke zwangerschapssymptomen vertoont: haar buik wordt niet dikker, ze heeft geen last van misselijkheid, ze voelt haar baby niet bewegen, enz.

“We weten niet welk mechanisme aan de basis van dit verschijnsel ligt, maar het psychologische heeft een rechtstreekse invloed op het lichamelijke: de baby gaat bijvoorbeeld anders liggen in de buik, zodat die niet dikker kan worden!”

Soms zijn er bepaalde tekenen aanwezig, zoals een lichte gewichtstoename, maar die signalen worden door de vrouw anders uitgelegd. Ze wijt het bijvoorbeeld aan overdadig eten.

Zwangerschapsontkenning: een heuse shock

Het nieuws van de zwangerschap is voor de moeder altijd een shock, zeker als ze pas op het moment dat ze bevalt ontdekt dat ze zwanger is. “We zien bij die vrouwen heel vaak schuldgevoelens en een gevoel van schaamte. Ze vragen zich af hoe het mogelijk is dat ze niets van de zwangerschap gemerkt hebben. Vaak verwijten ze zichzelf dat ze al die tijd geen aandacht hebben besteed aan hun gezondheid en die van hun baby”, aldus nog Marie Kirsch. Na het nieuws van de zwangerschap verandert het lichaam van de vrouwen soms bruusk: hun buik puilt plots uit en hun borsten voelen gespannen aan! “Het is belangrijk dat de artsen de toekomstige moeder de nodige omkadering geven, door haar informatie te verschaffen, haar te steunen en schuldgevoelens weg te nemen.”

Zwangerschapsontkenning: is het gevaarlijk?

De studies tonen geen specifieke gezondheidsproblemen aan bij kinderen die in de context van een zwangerschapsontkenning worden geboren. Ook het aantal complicaties tijdens de bevalling ligt niet hoger, toch zolang de vrouw medisch omringd is. Bij een volledige zwangerschapsontkenning liggen de zaken anders. Als de ongerustheid en de pijn (van de weeën) niet voldoende zijn om de vrouw ertoe te bewegen naar het ziekenhuis te gaan, is ze soms verplicht om alleen te bevallen, thuis en zonder medische hulp. Dat kan ernstige gevolgen voor het pasgeboren kind hebben.

Mogelijke gevolgen voor de moeder-kindrelatie

Psychologisch kan een zwangerschapsontkenning wel ingewikkeld zijn: het kan een poos duren voor de moeder een band weet op te bouwen met haar kind en zich betrokken voelt bij het nieuwe leven. Heel soms zijn we ook getuige van meer tragische scenario’s, zoals moeders die hun kind niet aanvaarden en het afstaan voor adoptie.

Omgekeerd halen sommige moeders op de een of andere manier de verloren tijd in en voelen ze zich meteen na de bevalling met hun kind verbonden. “Het is hoe dan ook altijd belangrijk om de moeder na de bevalling een tijdje te volgen en haar psychologische hulp aan te bieden, zodat ze die vaak traumatiserende gebeurtenis te boven kan komen.”